مینجیق

+0 به یه ن

در سالهای اخیر كتابخانه های غرب پرند از كتاب های جورواجور درباره ایران. همینطور بازار بحث های آزاد درباره ایران هم بین ایرانیان اهل مطالعه وهم بین خود غربی ها داغ داغ است. من هر وقت به كشورهای غربی می روم سعی می كنم از این گونه كتابها و بحث ها دوری كنم. چون باور دارم اگر خود را درگیر كنم فرصتی برای وسیع تر كردن افق های دیدم درباره جامعه
فیزیك نخواهد ماند. بیشتر علاقه دارم درباره تاریخ پیشرفت فیزیك در سی چهل سال اخیر بخوانم. ترجیح می دهم از سازوكار اداره موسسات و دانشگاه های باسابقه چون استنفورد هاروارد و غیره بدانم. برایم خیلی جا لب است بفهمم چه مكانیسمی باعث شده این موسسات علی رغم قدمت پویا بمانند و فسیل نشوند. می خواهم بفهمم چه آزمایش هایی آینده فیزیك در رشته های مورد علاقه من را رقم خواهند زد و چیز هایی از این دست. این گونه اطلاعات وقتی در ایران هستم به دردم می خورند تا آنچه كه می خواهم بسازم. به نظر من آن نوع دیگر بحث ها ازفرنگ برگشته ها تنها ماشین غرزنی
می سازد.
نظر شما چیست؟  

سه‌شنبه ۱۷ آوریل ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

عدد بالا چه چیزی در ذهن شما تداعی میكند؟ بله درست است! مساحت ایران بر حسب كیلومتر مربع این اندازه است. در مدرسه بار ها و بار ها معلمین مجبورمان كرده اند كه این عدد را به خاطر بسپاریم. تاكید هم می كردند كه اگر رقم آخر را به جای پنج شش بنویسیم همه نمره را از دست خواهیم داد. من هم بحث می كردم كه با توجه به عدم دقت در مرز ها خصوصا مرز های آبی آن دو سه رقم آخر بی معنی است. بالاخره هم نفهمیدم این عدد از كجا آمده. این عدد حتی بر حسب مایل مربع هم عدد روندی نیست كه بخواهیم از آن نتیجه دایی جان ناپلئونی بگیریم.
حالا چی شد كه من به یاد این عدد افتادم؟! آخر سال پیش مدتی در ایتالیا بودم و سر میز شام همكاران اروپایی چند بار از من درباره مسا حت ایران سئوال كردند. این گونه بحث ها برای كار آدم خیلی مفیدند چون فرصتی پیش می آید تا افراد جوان وتازه كاری مثل من خود و ایده های خود را به افراد مجرب تر و متنفذ تر بشناسانند. حتی صحبت های غیر علمی از نوعی كه گفتم در شكل گیری تصویر آدم در ذهن همكاران جا افتاده تر نقش دارند. بی نهایت مهم است كه شخص بتواند خود را با معلومات گسترده و در عین حال به دور از تعصبات نشان دهد. در دل از معلمان مدرسه مان تشكر كردم. من در مجموع به آموزشی كه در مدرسه دیده ام افتخار می كنم. خیلی ها هستند كه از آموزش تاریخ در مدارس انتقا د می كنند. به نظر آنها این نوع آموزش بچه ها را سردر گم ویا حتی ریاكار می سازد چرا كه چیزی را كه بچه ها در مدرسه و خانه در مورد تاریخسازان این مرزوبوم می شنوند اغلب در تضاد هستند. به نظر من این نقطه قوت است چرا كه باعث شده ما از همان ابتدا دید تحلیلی درباره تاریخ پیدا كنیم و حقیقت را به سادگی آنچه كه در كتا ب ها نوشته اند ندانیم. این چیزی است كه در این دهكده مدرن جهانی به خصوص برای یك پژوهشگر بی اندازه لازم است. نسل قبل از ما چنین شانسی را نداشته اند. به یاد دارم وقتی در استنفورد بودم یك آقای میانسال فیزیكدان ایرانی كه اتفاقا گرایش ملی گرایانه نیز داشت سخنرانی درباره علوم مدرن در ایران ارائه داد. سخنرانی در مجموع جالب بود اما یكی از اسلاید های این آقا باعث سوء برداشت وحشتناكی در ذهن آمریكا یی ها شد.این اسلاید سوء برداشت افكن چیزی نبود جز نقشه قلمرو امپراطوری هخامنشی!

البته نشان دادن این اسلاید در جمع ایرانیان مشكلی ایجاد نمی كند اما در آن جمع معنای دیگری می داد كه مطمئنا مد نظر این آقای میانسال محترم نبود.

شنبه ۷ آوریل ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

از هر منظر كه بنگریم ابر نواختر ها-یا همان سو پر نوا ها- پدیده های خارق العاده ای هستند. در عرض حدود چند هفته ابر نو اختر به اندازه 10 میلیارد سال خورشید انرژی به صورت نور ساطع می كند. این در حالی است كه انرژیی كه به صورت نوترینو آن هم در ظرف تنها 10 ثانیه ساطع می شود 100برابر این مقدار است! نور ساطع شده از ابرنواخترها از دیرباز توجه ستاره شناسان را جلب كرده اما تا كنون نوترینوی ساطع شده از فقط یك ابرنواختر مشاهده شده است. این ابر نواختر كه اس-ان-1987نام گرفته بیست سال پیش مشاهده شده است. امسال در گوشه و كنار دنیا مراسم بیست سالگی این مشاهده را به جا آوردند. چند ابرنواختر از نظر تاریخ اختر فیزیك اهمیت ویژه دارد:الف- اولین ابرنواختری كه در دوره هخامنشیان توسط ستاره شناسان چینی ثبت شد. ب)ابرنواختری كه هزار سال پیش (یعنی در همان بروبروی تمدن اسلامی-ایرانی) توسط غیر ایرانی ها به ثبت رسید. ج)ودیگری همین اس-ان-1987 كه در بحبوحه بمباران شهر های ایران اتفاق افتاد. ایرانیها در مطالعه هیچكدام از اینها نقشی نداشتند! توجه داشته باشید كه دو تای اینها دقیقا در دوره هایی اتفاق افتاده اند كه  دوران شكوفایی تمدن این حوزه ی فرهنگی بود. ببینیم در مطالعه ابرنواختر بعدی ما چه نقشی خواهیم داشت.

چهارشنبه ۲۸ مارس ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

یكی از پیشرفته ترین تلسكوپ های جهان به نام هس
در كشور نامیبیا واقع است. نامیبیا واقع در شمال غربی آفریقای جنوبی یكی از "پسرفته ترین" كشورهای دنیاست كه با مشكلات فراوانی دست در گریبان است.

در ایران بیشتر مردم به این گونه اطلاعات توجهی ندارند. اما درصد قابل توجهی از مردم
از این گونه اخبار به شدت متاثر می شوند و شروع می كنند به تاسف خوردن و مرثیه ای برای تمدن دو هزار و پانصد ساله سر دادن و غیره. كمتر كسی سعی دارد مطالعه عمیقی درباره این گونه پدیده ها دا شته باشد. خوب هر فیزیكدان علاقه مندی لیست موسسات سهیم در این پروژه رادر سایت رسمی آن می بیند و ملاحظه می كند كه بیشتر آن ها اروپایی هستند. اما خوب این اطلاع هم كافی نیست! بیایید در این باره بیشتر بخوانیم و بحث كنیم. تاثیر این پروژه بر دانشگاه های محلی چیست؟ چرا این نقطه از جهان را بر گزیده اند و غیره.

توضیح: عنوان این نوشته بر گردانی است از یك ضرب المثل تركی. تون انبار هم محل سوخت حمام های قدیمی بوده كه ظاهرا چندان جای دلپذیری هم محسوب نمی شده

دوشنبه ۷ مهٔ ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

پیشرفت فیزیك ذرات بنیادی در نیمه اول قرن بیستم مدیون ذرات پر انرژی پرتو كیهانی بود.ذرات زیادی در این دوره توسط آشكارسازهایی كه در بالونهایی كه بر فراز زمین پرواز می كردندو پرتوهای كیهانی را مطالعه می نمودند كشف شدند.
ازآن جمله می توان به ذرات بنیادی میون و پوزیترون اشاره كرد.
ازنیمه دوم قرن بیستم شتابگر های ساخت دست بشر نقش اصلی را در كشف ذرات عهده دار شدند. چند سال پیش یك شتابگر بسیار پیشرفته  به نام ال-اچ-سی در سویس راه اندازی شد.بیراه نخواهد بود اگر آن رانقطه اوج فن آوری در عصر حاضر به حساب آوریم. كشورهای زیادی در این پروژه عظیم سهیم هستند. ایران یكی از این كشورهاست.

با این حال درست نیست كه بگوییم كه دوره آزمایش های داخل بالون به سر آمده. آزمایش های بالون متعددی بر فراز قطب جنوب انجام می گیرند كه از جمله پیش رفته ترین
آن ها پروژه
آنیتا است

بد نیست بدانیم برخی ذرات پرتوكیهانی (در دستگاه سكون زمین) بیش از ده به توان 20 الكترون-ولت انرژی دارند.انرژی دردستگاه مركز جرم چنین ذره ای با پروتون های واقع در زمین صد برابر بیشتر از انرژی مركز جرم ال-اچ-سی است. شاید بپرسید با وجود این ذرات خدادادی چرا به سراغ پروژه جند میلیارد دلاری ال-اچ-سی رفته ایم. خوب تعداد چنین ذراتی كم است. اما بامطالعه همین تعداد كم هم می توان اطلاعات ارزشمندی در باره فیزیك انرژی های بالا به دست آورد. اگر فرصتی باشد به تدریج درباره آن خواهم نوشت.

نسخه ی به روز شده ی متن نوشته شده در

دوشنبه ۳۰ آوریل ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

سال پیش مركز یك مهمان آمریكایی داشت.او با تحسین می گفت كه در ایران استقبال مردم در استفاده از لامپ كم مصرف چشمگیر است. می گفت متاسفانه در آمریكا مردم به استفاده از لامپ های پر مصرف گرایش بیشتری دارند چون قیمت این لامپ ها كمتر است. اظهار تاسف می كرد از این كه هموطنانش فقط سود كوتاه مدت را در خرید هایشان ملاك قرار می دهند. با خود گفتم چه عجب! در یك مورد هم ما پیشرفته تر باشعورتر و آینده نگر تر عمل كرده ایم.


حفاظت از محیط زیست جزو علایق و دغدغه های شخصی من است. اما غرضم از نوشتن این مطالب در هموردا چیز دیگری است. معمولا ما نمی دانیم سر صحبت رابا فیزیكدانان غربی چكونه باز كنیم. از كدام در وارد شویم تا صحبت رابه بحث مورد علاقه مان در مورد فیزیك بكشانیم و از معلوماتشان استفاده كنیم. مسایل مربوط به محیط زیست (برعكس بحث در موارد سیاسی مذهبی و فرهنگی) از جمله مواردی است كه
منجر به سوء تفاهم و تنش نمی شود. امابا این حال بحث در باره آن برای همكاران خارجی جذاب است.

متاسفانه معلومات ما درباره محیط زیست كشور خودمان كم است.
گمان نمی كنم در صد قابل توجهی از همكاران ما بدانند
آن گوری كه بهرام می گرفت چه نوع جانوری بود.

سه‌شنبه ۱۵ مهٔ ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

مادربزرگم وسایر خانمهای فامیل پس از هر عروسی جلسه ای ترتیب می دهند تحت عنوان جلسه "بازگویی احوالات". در این جلسه با لذت و آب و تاب زیاد لباس عروس، چیدمان سفره عقد وسایر جزئیات را برای هم تشریح می كنند. به مرور زبان تكنیكی شان بسیار پیشرفت كرده به گونه ای كه با مینیمم جملات می توانند تمام تزئینات را باز آفرینی كنند و الگوی لباس عروس راهم در آورند. در نحوه پخت و چیدن تك تك آن بیست جور شیرینی سنتی خانگی ده ها نكته می یابند و در این كه كدام دختر خانم باقلوا را جلوی مهمان ها گرفته چندین پیام(بازرگانی)! از نسبت مساحت جانبی به حجم شیرینی های گردویی سفید حدس می زنند كه آیا این شیرینی پیشكش خانواده داماد بوده یا عروس و غیره. این قسمتی از فرهنگ زنانه ما تبریزی ها است. من هم در آستانه دهه سوم زندگانی از شنیدن این احوالات لذت می برم. فكرش را كه می كنم خیلی از كارهای خودم ریشه در همین فرهنگ دارد. مثلا هر گاه از یك همایش بین المللی بر می گردم تا چند هفته در سمینارهای هفتگی آنچه را كه شنیده ام باز گو می كنم. اگر از سمیناری خوشم بیاید از با گرفتن اجازه از سخنران و البته با ذكر نام وی و دادن
credit
به او اسلاید هایش را دان-لود می كنم و به قول خارجی ها ریسایكلشان می كنم
.

توضیح: شیرینی گردویی سفید از سفیده تخم مرغ تهیه می شود. اگر به اندازه كافی سفیده زده شود شیرینی گرد تر می بندد.


سوال خطاب به همكاران پژوهشگر در زمینه ماده ی نرم: نمی خواهی مدل تپه های شنی ات را به شیرینی گردویی تعمیم دهی؟ شاید به این تر تیب فرهنگ ما هم جهانی شد.

پی نوشت: این نوشته را 6 سال قبل نوشته بودم الان 36 سالمه

شنبه ۱۶ ژوئن ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

قبلا هم در این وب-نوشت اشاره كرده بودم كه اشعه ایكس ساطع شده از شتابگر
هایی كه به منظور مطالعات ذرات بنیادی ساخته شده اند در تحقیقات كاربردی مورد استفاده قرار می گیرند. این در حالی است كه این اشعه برای شتابگر در واقع نوعی انرژی هدر رفته محسوب می شود. جالب است بدانیم كه نوبل شیمی امسال به شخصی كه با استفاده با این تابش به مطالعه دی-ان-ای می پرداخت اختصاص یافت. برای اطلاعات بیشتر مراجعه كنید به این وبگاه

یكشنبه ۲۵ مارس ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

بتاترون یك اسم عام است وبه نوعی از شتابگر اطلاق می شود كه الكترون ها را تا انرژی چند صد مگاالكترون ولت شتاب می دهد.در حالی كه بواترون نام یك شتابگر خاص است. در زیر سرگذشت مختصری درباره بواترون آمده است.

سه‌شنبه ۶ فوریهٔ ۲۰۰۷

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

بواترون نام شتابگری قدیمی در بركلی است كه در دهه پنجاه میلادی شروع به كار كرد. این شتابگر كه به منظور مطالعه ذرات بنیادی ساخته شده بود اولین پادپروتون های ساخت بشر را تولید كرد. پس از چند دهه هنگامی كه این شتابگر برای آزمایش های فیزیك ذرات قدیمی شد،آن را تغییر كاربری دادند واز آن در تحقیقات كاربردی استفاده كردند. اما اكنون مدتی است این آزمایشگاه عظیم متروكه شده. عده ای می خواهند آن را تخریب كنند و آزمایشگاهی دیگر درمحل آن بسازند.قیمت زمین در بركلی از شمال تهران هم بالا تر است درنتیجه نمی خواهند زمین بلا استفاده بماند. از طرفی طرفداران محیط زیست با این تخریب به شدت مخالفت می كنند چون نگرانند این تخریب باعث رها سازی فلزات سنگین در محیط شودو پیشنهاد می كنند كه از بواترون به عنوان جاذبه گردشگری استفاده شود.

دوشنبه ۵ فوریهٔ ۲۰۰۷

پی نوشت: این نوشته حدود شش سال پیش نگاشته شده. الان آن آزمایشگاه تخریب شده. ذهنیت سرمایه داری بر ذهنیت دوستداران محیط زیست و دوستداران تاریخ علم غلبه یافت. جز این می شد جای تعجب داشت!

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو