مینجیق

+0 به یه ن

چند روز پیش نوشته ای به مناسبت دیدار رئیس جمهور با هنرمندان نوشتم و از اظهارات انجام شده ابراز نگرانی كردم. در انتشار یاد عدم انتشار آن تردید داشتم. امروز آن را منتشر كردم. اگر خواستید می توانید آن را اینجا بخوانید.

اگر یادتان باشد آقای خاتمی در دوم خرداد سال 1377(در اولین سالگرد دوم خرداد معروف) با اشاره به تجربه ی قرون وسطی گفت كه اگر دین هم در برابر آزادی قرار بگیرد این دین هست كه كنار می رود. این حرف به مذاق برخی خوش آمد و در مقابل عده ای را خشمگین ساخت. فارغ از این كه چه كسی خوشش می آید و چه كسی بدش می آید می خواهم به این سئوال بپردازم كه آیا درست هست كه یك مقام اجرایی برگردد و از تریبونی كه به واسطه ی مقام اجرایی اش در اختیار او قرار داده شده است به طرح مسایلی بپردازد كه علی الاصول در دایره مباحثات آكادمیك قرار می گیرد. كاری به این ندارم كه آیا رئیس جمهور فرانسه یا آمریكا یا  صدر اعظم آلمان از این گونه اظهار نظر ها می كنند یا نمی كنند. شاید هم آنها از این اظهار نظر ها بكنند. اما وضعیت كشور آنها با ما فرق دارد. مقام اجرایی در كشور ما باید با واقعیت های موجود سخنش را تنظیم كند. واقعیت كشور ما این هست كه چند روز پس از سخنرانی رئیس جمهور در مورد هنر و هنرمند، برنامه شب چله چلچراغ كه در آن دوهزار نفر شركت كننده و حدود 100 نفر شخصیت هنری و ادبی بنا بود حضور داشته باشند چند دقیقه قبل از برنامه به دستور مقامات امنیتی لغو شده.  واقعیت كشور ما این هست. رئیس جمهور هم كه حرف می زند باید این فضا را در نظر داشته باشد. همه چیز كه تحت كنترل رئیس جمهور نیست (نباید هم باشد).

اما فعلا حرف من سر این نیست. همان اظهار نظر خاتمی را در مورد دین و آزادی و قرون وسطی در نظر بگیرید. آیا قضیه به آن سادگی كه او از پشت تریبون ریاست جمهوری گفت بود؟! خیر! به هیچ وجه! اولا كه سیطره ی كلیسا و تحدید آزادی ها در قرون وسطی 1000 سال طول كشید. یعنی به اندازه 50 نسل! در طول زندگی آن 50 نسل هیچ جز آن متصور نبود. ثانیا جریان رنسانس هم كلی جریان های مخالف داشت. اصلا به آن سادگی نبود كه در چند جمله خلاصه شود.  در این موارد باید ساعت ها بحث آكادمیك صورت گیرد. خاتمی به عنوان یك فرد آكادمیك داشت اونجا حرف می زد یا به عنوان یك رئیس جمهور؟! گیریم یك نظر آكادمیك داشت. چه حقی داشت كه از تریبون ریاست جمهوری نظرش را بیان كند؟! نظر آكادمیك را در جمع دانشگاهیان باید گفت و نقد شنید. نه از تریبون بالاترین مقام اجرایی.  به عنوان رئیس جمهور هم نباید این حرف را می زد. كار سیاست  یافتن و بیان "حقیقت ها" نیست. كارش در نظر گرفتن "مصلحت ها"ست. آیا به مصلحت بود چیزی بگوید كه اقشاری كه جز آن می اندیشند را علیه مقوله آزادی بشوراند؟! به نظرم خیر!

راستش من خیلی فرقی بین این حرف جنجالی خاتمی و  حرف جنجالی معروف احمدی نژاد نمی بینم.  احمدی نژاد هم داشت از تریبون ریاست جمهوری حرف نویسنده ای را تكرار می كرد كه اتفاقا خاتمی او را در ایران به حضور پذیرفته بود و خیلی هم تحویلش گرفته بود.

من فكر می كنم اشتباه هست كه از مقامات سیاسی این انتظار را داشته باشیم كه بروند و از تریبونی كه مقام سیاسی شان برایشان فراهم آورده حرف دل ما را بزنند! انتظاری كه باید داشته باشیم آن هست كه فضایی را فراهم كنند كه اگر خواستیم خودمان حرف دلمان را بزنیم . مقامات سیاسی از تریبون خودشان چیزهایی بگویند كه به مصلحت منافع ملی ماست.

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

از حدود سی سال پیش به این سو كه من یادم می آید جو جامعه به طور ادواری "سیاست زده" و "سیاست گریز" بوده است. یعنی در ادواری مردم با هیجان خبرهای سیاسی را دنبال می كردند و هر بحثی و هر جنبشی را در سایه و سیطره ی سیاست می دیدند. بعدش در دوره بعد اصلا اخبار سیاسی را دنبال نمی كردند و هر حرفی از سیاست آنها را دلزده می كرد. به نظرم یواش یواش این وضعیت داره عوض می شه. حداقل برای بخشی از جامعه سیاست هم امری می شه كنار بقیه امور   كه از یك طرف نباید كامل به آن پشت كرد  چو ن -چه بخواهیم چه نخواهیم --نتایج جهان سیاست در زندگی ما نقش بازی می كنه. از طرف دیگه همه ی مسایل را در سیاست  و یا در سایه آن نباید دید. به نظرم رو آمدن این نگرش اتفاق مباركی است. در این نگرش نه جایی برای ارادت كاریزما وار نسبت به شخصیت سیاسی هست نه جای نفرت بی حد و حصر. سیاستمدار هم یك آدم هست كه مثل همه ما اشتباه ممكنه بكنه و مثل همه آدم ها خوبی هایی هم داره. برای مدتی در منصبی قرار می گیره و كاری را انجام می ده. حالا بعضی ها یك مقدار بهتر از بقیه این كار را انجام می دهند.  در این دیدگاه جدید به سیاست قرار نیست با دید آرمانی نگاه كنیم. وقتی هم از دنیای سیاست حرف می زنیم قصد خطر كردن  و قهرمان شدن نداریم! گیریم چند نفری قهرمانانه برای سیاست جانفشانی كردند چه تضمینی هست كه نتیجه با آرمان آن افراد مطابقت داشته باشد؟!در این دیدگاه به همان اندازه برای امر سیاست وقت می ذاریم و هزینه می دهیم كه فكر می كنیم به نتیجه اش می ارزد!

حالا بذاریدیك كم بحث كنیم ببینیم در این چارچوب چه كارها می شه كرد؟  من چند نظر خود را می نویسم. شما  هم نظر خود را بنویسید.

اول این كه باید  مطالعه كرد و دید از نهادها ی مختلف چه انتظاری می توان داشت. به طور مثال بذارید در مورد خواست های هویتی در شهرها بگویم.  مثلا در تبریز محله ای هست به نام رشدیه و محله ای دیگر به نام زعفرانیه. نامگذاری محله ی رشدیه بین مردم محبوب هست چرا كه یادآور یكی از شخصیت های تاریخی شهر هست. اما نام زعفرانیه بی مسمی است. اونجا زعفران نمی كاشتند. تاجر زعفرانی هم آنجا ساكن نبوده. چه دلیلی داشت اسمش را بگذارند زعفرانیه؟! خیلی ها در  تبریز از این كه اسم محله ها و پاساژها را از روی اسامی تهرانی تقلید می كنند شاكی هستند. معتقدند نام های محلات تبریز ویژگی های هویتی خود شهر را داشته باشد. حالا ببینیم چه نهادی چنین مسئولیتی دارد؟! جواب در حال حاضر شورای شهرهست.(البته نامگذاری زعفرانیه زمانی كه شورا ها هنوز تشكیل نشده بودند اتفاق افتاد. انصافا اقدام آقای خاتمی در راه اندازی شوراها كه مدت ها مغفول مانده بود جای تحسین و تشكر دارد.
) خوب! اگر مردم شهر فعالیت ها ی شورا ها را از طریق رسانه های محلی یا وبلاگ هایی نظیر وبلاگ آذرقلم تعقیب كنند می توانند تشخیص دهند چه تركیبی از نمایندگان در شورا این قبیل انتظارات آنها را برآورده می كند. كافی است در هر جمع خانوادگی یك نفر باشد كه به این موضوعات علاقه داشته باشد و این گونه اخبار را دنبال كند. وقتی كه انتخابات شوراها سر می رسد می تواند به بقیه ی در انتخاب اصلح مشورت دهد. خیلی از درخواست های هویتی كه در شهرها داریم از طریق همین شوراها به طرز كاملا قانونی و بی هیچ جنجالی قابل پیگیری و برآورده شدن هستند.

حالا برسیم به مجلس.  بنا به قانون اساسی نمایندگان مجلس در برابر تمامی آحاد ملت باید پاسخگو باشند نه فقط در برابر مردم حوزه انتخابیه خود. از نماینده های مجلس نمی توان ونباید انتظار داشت كه تنها به مسایل حوزه انتخابیه خود بپردازند. (این انتظار بحق چیزی است كه از مسئولان محلی و اعضای شوراهای شهر وروستا باید داشته باشیم)  وقتی نماینده ی مجلسی این چنین انتظاری را می خواهد برآورده صورت خیلی خوشی ندارد. گاهی نماینده های مجلس اظهار نظری در مجلس می كنند كه  به نظر من می آید تنها دلیل آن اظهار نظر این بود كه به شهر خود كه برگشتند بگویند "دیدید من ساكت نبودم و حرف زدم!" برخی نماینده ها ی شهرهای كوچك به گونه ای صحبت می كنند كه این حس به شخص دست می دهد كه هدفشان از  صحبت كردن پیشی جستن در گرفتن وقت مجلس از نمایندگان كلانشهرها --علی الخصوص كلانشهر نزدیك به شهر كوچك آنها--ست!  برخی حتی این را به زبان می آورند غافل از این  كه خارج از محدوده شهرشان این حرف كه "دیدید  من از نماینده های فلان كلانشهر بیشتر حرف زدم" بازتاب جالبی نخواهد داشت.حتی گاهی به نظر من می رسد این كه محتوای این حرف چیست و آیا به منفعت آن شهر هست یا نیست فرع ماجراست.

 مردم كلانشهرها معمولا این انتظار را ندارند اما انتظار دارند نماینده ی مجلس یا دیگر مقامات سیاسی همان دیدگاه خودشان را در مجلس بازگو كنند به خصوص اگر این دیدگاه از جنس انتقاد باشد. وقتی نمایندگان این كار را می كنند خوشحال و هیجان زده می شوند. نظر من این هست كه این  انتظار و این خوشحالی  با دیدگاه عملگرایانه نسبت به سیاست كه در بالا به آن اشاره كردم در تضاد هست. در این دیدگاه ما نمایندگان را به مجلس نمی فرستیم كه آنجا  نام شهر كوچك مان  به زبان آید و مطرح شود. به این دلیل هم نماینده به محلس نمی فرستیم كه برود آنجا حرف دل ما را بزند تا دلمان خنك شود.

انتظاری كه ازمردان و زنان سیاست در این چارچوب باید داشته باشیم آن هست كه  طوری حرف بزنند و عمل كنند كه مشكلات در سطح ملی رفع شود. كارها و سخنانشان باید معطوف به نتیجه باشد. گاهی سكوت بهتر از سخن گفتن هست. 

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

 اخیرا رئیس جمهور با جمعی از هنرمندان و ادیبان سرشناس كشور دیداری داشته . هنوز اتفاقی نیافتاده از یك طرف اپوزیسیون خارج نشین به این هنرمندان و ادیبان لجن پراكتی می كنند و از یك طرف متعصبان تندروی داخلی.

از پایگاه خبری آفتاب دارم نقل می كنم:

"

آیا واقعا ایران امروز كشش  عملی كردن چنین نظری را دارد؟! گمان نمی كنم! چند وقت پیش داشتم فیلمی مستنددر مورد وین قبل از جنگ جهانی می دیدم. وین اوایل قرن بیستم. همان وین معروف كه ویتگنشتاین و اینشتن و دهها فرد شهیر دیگر همزمان در كافه هایش به بحث می پرداختند. وین اشتراوس! وین دانوب آبی و والتس تا دمدمه های صبح! "آن وین" كشش قبول "هنر خود ارزش هست" را نداشت. بنا به آن فیلم مستند یكی از دلایل نفرت عوام از یهودیان آن شد كه هنرمندان یهودی هنر و معماری آوانگارد را ترویج میكردند و مردم بر نمی تافتند. جایی كه "آن وین" كشش لازم را نداشته باشد آیا "این تهران" خواهد داشت؟! بعید می دانم.

حالا این حرف در جمع های روشنفكری گفته شود طبیعی است. اما وقتی از  دهان رئیس جمهور  بیرون می آید من نگرانم كه واكنش های منفی بسیار به دنبال بیاورد. ای كاش آقای رئیس جمهور به جای گفتن این حرف ها در عمل از هنر و هنرمندان و ادیبان حمایت می كرد و امنیت  آنها را تضمین می كرد. ای كاش در آن جلسه خود كمتر صحبت می كرد و می ذاشت هنرمندان و ادیبان نظرات  و مشكلات خود را بگویند. این طوری در عمل می شد بیشتر امید داشت!

رئیس جمهور یك مقام اجرایی دارد. نباید كه در مورد هنر نظریه پردازی كند!  آن همه هنرمندان تراز اول جلویش نشسته بودند و این چیزها را بهتر از او می دانستند. نیازی نبود او آنجا به آنها اینها را یادآوری كند. به جای این حرف ها ای كاش بی جنجال و بی سر و صدا امكان فعالیت آزادترهنرمندان و ادیبان را فراهم بسازد. خاتمی هم از این حرف ها می زد و واكنش ها بر می انگیخت. ولی انتظار داشتیم روحانی به مقام اجرایی اش بسنده كند و از تریبون ریاست جمهوری نخواهد یك مكتب فكری در مورد آزادی یا هنر یا.... را تبیین كند. می دانید نتیجه ی این كار چیست!؟ پس فردا كه متعصبین فشار آوردند مقامات اجرایی  مجبور می شود چیزی در این ردیف بگوید "آن چیزی كه  گفته شد معنایش این نبود كه! معنایش آن بود كه نقاشان آزاد هستند در ترویج ارزش های والا ی مورد نظر شما  با سیاه قلم طرح بكشند یا با مداد رنگی. شاعران آزاد هستند در مدح ارزش ها ی مورد نظرقالب قصیده را انتخاب كنند یا شعر نو  ...."  چه آش شله قلم كاری شود!!!  بگذارید نظریه پردازان حرفه ای هنر ، آزادی و... در محیط های آكادمیك نظریات خود را بسط بدهند. مقامات اجرایی هم محیطی فراهم كنند كه این نظریه پردازان مجبور نباشند تحت فشار، حرف های خود را پس بگیرند یا ماست مالی كنند. كار مقام اجرایی بازگویی نظرات نظریه پردازانی در این مقولات نیست!

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

چندی پیش در بخش كامنت ها من چند نظر در مورد مدارس خاص تهران مثل مدرسه نیكان نوشتم. حرفم دو چیز بود. یكی این كه این مدارس "تیپ" تربیت می كنند نه "فرد" (individual)

البته بعدش یكی از خواننده های دقیق و عزیز وبلاگ به نام سروش به من انتقاد خیلی جدی كرد كه مشاهداتم برای این نتیجه گیری كافی نیست.

دومین نكته ام این بود كه تربیت شدگان این قبیل  مدارس نقش خیلی مهمی در جهت گیری های اجتماعی سیاسی پایتخت و به دنبال آن كل كشور دارند.  معمولا مردم كه می خواهند تهران و جهت گیری های آن را در مسایل اجتماعی و سیاسی تحلیل كنند دو تیپ در نظر دارند: یكی تیپ هایی كه خانم هایشان لاك قرمز می زنند و لباس مارك دار می پوشند  و غرق در ناز و نعمت هستند  و دغدغه های خاص خود را دارند  و دیگری  كسانی كه غم نان دارند و  نگرانی شان تهیه ملزومات اولیه زندگی است .

اما به نظر من در تحلیل جامعه ی پایتخت ایران،  ابر شهر تهران، آن چه باید حتی بیش از دو قشر بالا مورد توجه گیرد همین تیپ فارغ التحصیل این قبیل مدارس خاص هست.  شاید بر عكس آن دسته اول و تا حدی دسته دوم اینها را زیاد نمی بینیم. اتفاقا چون  این قشر  معمولا متنفذ هستند  زیاد نمی خواهند تو چشم باشند! وقتی نام تهران می آید معمولا این قشر و این تیپ در نظر افراد نقش نمی بندد. اما هستند و بسیار هم اتفاقا متنفذ می باشند.

حالا این نوشته را بخوانید. به قلم كسی است كه این طبقه را بسی بهتر از من می شناسد. ای سروش عزیز  كه به  من انتقاد كردی! انصافا كسی كه در چنین شرایطی بزرگ شده باشد همان تیپ را پیدا نمی كند؟! نوشته پیتزا فروشی كنار مدرسه ورشكست شد!

:))

فارغ التحصیلان این مدارس خط فكری مشخص دارند، با هم شبكه های اجتماعی خودشان راساخته اند، پول و حامی دارند و...... طبیعی است كه در جامعه و در عرصه سیاست هم خیلی تاثیرگذار بشوند.

به نظر من وجود این قشر از اصلی ترین ویژگی پایتخت ایران هست. مشابه آن را در استانبول و آنكارای تركیه می بینیم اما در ازمیر  تركیه هرگز!  نظیر این مدارس در شهر های كوچك تر نمی تواند باشد. حالا شاید در اصفهان و مشهد در سطح كوچك تر مشابه داشته باشند اما در تبریز و شیراز و رشت و اورمیه چنین مدارسی با این فرهنگ خاص گمان نمی كنم پا بگیرند. در شهرهای كوچك تر كه اصلا گمان نمی كنم. اگر شهری مثل تبریز بخواهد حرف بیشتری در صحنه ی سیاست كشور داشته باشد باید فكر آلترناتیوی برای این قبیل مدارس برای تربیت نسل بعدی باشد. (با توجه به شناختی كه من از تبریز دارم این مدارس به این شكل در تبریز زیاد مقبولیت نخواهند داشت!)

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

در دهه هفتاد هجری روشنفكران دینی روی فضای فرهنگی كشور نوعی هژمونی داشتند. اما در 6-7 سال گذشته از قدرت و نفوذشان كم شده است. از یك طرف مذهبیون متعصب به آنها حمله كرده اند و از طرف دیگر برخی  روشنفكران سكولار با طعنه و نیش زبان آنها را تخطئه ای هجو گونه نموده اند. به نظرم می آید جوانان كتابخوان هم دیگه كمتر از دهه هفتاد به آنهاعلاقه و احترام قایلند. این آخری به نظرم تقصیر  برخی از چهره های شاخص روشنفكران دینی است! منظورم اینه كه اگر كمتر مخالفانش را كه شامل چهره های محبوب و موقر هم می شد به باد هجو می گرفتند بین مردم كتابخوان مقبولیت بیشتری داشتند. اون جور رفتارها احترام و منزلت شان را  در بین قشر اهل مطالعه بدجوری پایین آورد. صد تا دشمن بدخواه نمی توانست اون طوری احترامشان را زایل كند كه خودشان به قلم خودشان كردند. این هم درسی برای نسل ما و بعد از ما می تواند باشد.

البته به روشنفكران دینی انتقادات بسیار وارد هست. چه به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملكرد. من وارد این انتقادات نمی خواهم بشوم كه بسیاری از من باسواد تر و آگاه تر به مقوله به این كار پرداخته اند و خواهند پرداخت. اما نكته ی دیگری را می خواهم عرض كنم. از حذف و كمرنگ تر شدن نفوذ كلام روشنفكران دینی در جامعه خوشنود نیستم. خوشحال تر می شوم  اگر نسل جدیدی از روشنفكران دینی یا نواندیشان دینی سربرآورند كه از خطاهای نسل آینده آموخته باشند و از لحاظ فكری انسجام بیشتری داشته باشند و در جامعه تاثیرگذاری داشته باشند.

چیزی كه روشنفكران سكولار متوجه نیستند قدرت فوق العاده مذهب در جامعه ی ما ست. روشنفكران سكولار از نفوذ و قدرت مذهب در جامعه غافلند. از این كه برخی جوانان از خانواده های خیلی مذهبی به سوی نظرات آنها گرایش پیداكرده اند نتیجه می گیرند كه نفوذ مذهب كم شده. در صورتی كه آن چه كه آنها می بینند معرف كل جامعه نیست. دیروز صبح جایی بودم كه جلوی یك امامزاده واقع شده. خانم ها صحبت می كردند. درمورد  محمود كریمی مداح كه خبرساز شده حرف می زدند. می گفتند در امامزاده وقتی مداحی می كرد غلغله بود. خانواده های بچه ی كوچك را زیر برف و سرما آورده بودند و در سرما وایستاده بودند.
در سخنرانی كدام روشنفكر (اعم بر دینی یا غیر دینی) چنین اتفاقی می افتد؟!
این نفوذ و قدرت چیزی نیست كه بشه ازش صرفنظر كرد. روشنفكران سكولار صرفنظر می كنند. نگاهشان سال 57 هم همین بود. این قدرت و نفوذ فوق العاده را در جامعه درك نمی كردند. حالا هم روشنفكران سكولار همان ساده انگاری سال 57 را تكرار می كنند

نكته ای كه می خواهم عرض كنم آن هست كه مذهب برخلاف نظر برخی از روشنفكران سكولار در جامعه ایران بسیار متنفذ هست و به معنایی هم دارد متنفذ تر می شود. راستش من در بین خانواده های مذهبی كه اهل زیارت رفتن و... هستند نگاه مادربزرگ ها  را بسیار بیشتر از نوه ها سكولار می بینم. به بخشی از بحث نوه و مادربزرگ را كه همین چند روز پیش شنیدم توجه كنید تا منظورم با یك مصداق روشن شود. مادربزرگ اول:" اگر برنامه  ریزی و مدیریت درست باشد با این همه زائر كه به عراق می رود  می توان آنجا را آباد كرد. حساب كنید! هرایرانی كه اونجا می ره دو سه میلیون خرج می كنه با این همه پول می شه منطقه را آباد كرد." مادربزرگ دیگر: "همچین هم آسان نیست. ما یك جنگ پشت سر گذاشتیم هنوز اثرات مخرب آن از بین نرفته. این عراقی های بیچاره سه تا از این جنگ ها  از سر گذرانده اند." نوه ی جوان شیك پوش و زیبا روی  با اطمینان كامل با لحنی تقریبا سرزنشگر و تاحدی دست بالا خطاب به دو پیرزن: "اونجا هرگز آباد نمی شه. خون ریخته شده." شرط می بندم اگر برخی روشنفكران سكولار این خانم جوان را  در یك مجلس عروسی ببینند از ظاهر ش نتیجه می گیرند كه حالا كه یك خانواده ی مذهبی چنین دختری را پرورده  پس حتما نفوذ مذهب كمرنگ شده. (من فقط دارم بیان مشاهده و نقل قول می كنم. اصلا هم در حد و حدودی خود را نمی دانم كه در مسایل مذهبی و اعتقادی صاحب نظر باشم.)

 چیزی كه می خواهم بگویم این هست كه ای كاش به روشنفكران دینی نسل جدید كه آگاه به علوم جدید هستند و به مناسبات سیاسی دنیای جدید وارد هستند بیشتر میدان داده شود. والا گرایش مذهبی مردم به سمت خرافه گرایی گرایش می یابد. روشنفكران دینی هستند كه می توانند از گرایش های تفرقه آمیز بین فرقه ها و مذاهب اسلامی جلوگیری كنند. اگر هدایت نگاه دینی به دست یك عده نا آگاه از واقعیات روز دنیا بیافتد می تواند پشیمانی به بار آورد.
منظورم نواندیشان نسل جدید هست. چهره های شاخص نسل قبل كه به خاطر تندروی هایی كه خود كرده اند دیگه زیاد مقبولیت ندارند. نسلی نو لازم هست با اندیشه و منشی نو و بهتر.

در پایین نظر عطیه را باز می نویسم:

عطیه:

من فكر می‌كنم كه روشنفكرهای سكولار باید اول مشكل‌اشان را به طور شخصی با دین حل كنند و به عنوان یك نهاد اجتماعی/سیاسی/اقتصادی علی‌الخصوص در خاورمیانه بپذیرند. بعد اصولا به فكر تساهل و تسامح باشند تا وقتی از دین گذر نكنند و مساله برایشان حل نشده باشد، مرتب یكی به دو و جنگ است نه بحث و گفتگو و تسامح و تساهل.
بعدش هم منابع روشنفكری سكولارها عمدتا كتاب‌های فلسفی و اجتماعی و جامعه‌شناسی و ... از اروپا و آمریكا است، به ندرت كسی را در بین‌اشان پیدا می‌كنید كه دستی هم بر مطالعات خاورمیانه داشته باشد. اما برعكس خب روشنفكرهای دینی عموما از منابعی استفاده میكنند كه براساس جوامع مذهبی خاورمیانه نوشته شده است.
یك بخش دیگر هم در روشنفكران سكولار این است كه خیلی ذهن نامرتب و نامنظمی دارند، در مورد هر مساله‌ای نظر می‌دهند علی‌رغم تخصص و رشته دانشگاهی، با خواندن یكی دو تا كتاب در یك زمینه‌ای به پیشنهاد ملت، كلا همه دنیا را از آن دریچه می‌بینند و .... اصلا در برخورد باهاشون خود آدم هم قاطی میكنه كه بالاخره چی؟ خیلی آشفته هستند و خب گروه‌های اجتماعی‌اشان هم از این مساله رنج می‌برند برخلاف روشنفكران دینی كه منسجم‌تر هستند و آشفتگی روحی و گفتاری و ... خیلی كم‌تر دارند

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

در ادامه ی نوشته قبل بحث مفصل و مفیدی داشتیم. من نظرم این بود كه برای جلوگیری از دامنه دار شدن اختلافات فرقه ای باید به روشنفكران دینی بیشتر میدان داده شود. پیچك معتقد است  كه روشنفكران دینی آن قدر دچار تناقضات فكری هستند و آن قدر با خود رودربایستی دارند كه خیلی نمی توانند راهگشا باشند. در همین زمینه  علیرضا از كتاب "روح پراگ" چنین نقل كرد:

ضمن  تشكر از علیرضا برای این نقل قول بجا در ادامه ی بحث یادآوری می كنم من شهریور سال 1389 نقد زیر را در مورد كتاب "روح پراگ" نوشته بودم:

فكر می كنم برخی از شما كتاب «روح پراگ» نوشته ی ایوان كلیما را خوانده باشید. كتاب قطعا به قیمتش (3500تومان) می ارزد. همین طور به زمانی كه خواندنش می خواهد. خریدن و خواندن این كتاب را توصیه می كنم.
خوب است این كتاب را كه در مورد تحولات جامعه ی چك در قرن بیست است بخوانیم اما در كنار ده ها كتاب دیگر در مورد تحولات در جوامع دیگر كه رو به پیشرفت داشته اند. به عنوان مثال بد نیست در مورد نقش دانشجویان كره ی جنوبی در تحولات از دهه 60 به این سو بخوانیم. منابع در این مورد فراوانند و برخی هم ترجمه شده اند. عجالتا بد نیست به این وبلاگ نگاهی بیافكنید.
كتاب «روح پراگ» جالب است اما اكنون كه نسل جدید به این كتاب چنین جایگاه ویژه ای قایل است باید مورد نقد جدی قرار گیرد. در زیر نظر خام خودم را می گویم. كتاب نقدی جدی تر و تخصصی تر می طلبد.
1) در كتاب تاكید بسیار در مورد نقش روشنفكران در تحولات اجتماعی و سیاسی شده تا جایی كه به خواننده این تصور دست می دهد كه همه ی تحولات به نوعی به دست آنان انجام گرفته. من جامعه ی چك را نمی شناسم با وجود این تصویر ساده سازی شده به نظرم درست نمی آید. در آخر دهه ی 80 و اوایل دهه ی 90 تحولات مشابه در بیشتر كشورهای بلوك شرق به یك باره اتفاق افتاد. موازنه ی قدرت های خارجی و تحولات جهانی نمی توانستند در تحولات كشور چك بی تاثیر باشند. به این مورد چنان كه باید پرداخته نشده. می دانم كه در لهستان كلیسا نقش خیلی مهمی در تحولات داشته. در جمهوری چك شاید این نقش كم رنگ تر بوده باشد اما باز هم من باور نمی كنم نقش آن قابل اغماض بوده باشد. در مورد نقش كلیسا- و مذهب به معنای اعم آن- در كتاب صحبت زیادی به میان نیامده. اقتصاد و نقش آن در تحولات هم چنان كه باید مورد تحلیل قرار نگرفته. صحبتی را كه در مورد اقتصاد در این كتاب می شود خیلی فراتر از غرولندهای متعارف در تاكسی های خطی شهر تهران نیافتم!
2) معلوم نیست هر مقاله ی كتاب در چه تاریخی نگاشته شده. با توجه به تحولات سریع در بلوك شرق در آن دوران نداشتن تاریخ نگارش، تحلیل و نقد را دشوار می كند.
3) ما وقتی بچه بودیم كشوری به نام جمهوری چك نبود. به جای آن كشوری بود به نام چكسلاواكی. در آغاز سال 93 میلادی این كشور بدون خشونت، به جمهوری چك و اسلاواكی تجزیه شد. سخنی از تجزیه در كتاب نیامده. نمی دانم كتاب پیش از تجزیه نگاشته شده یا قبل از آن. به هر حال چنین اتفاقی كه یك شبه رخ نمی دهد! لابد پیش زمینه ی آن از قبل هم بوده اما در كتاب روح پراگ حتی حرفی از چنین پیش زمینه ای به میان نمی آید. فصلی از كتاب به خرید فلفل و نمك اختصاص دارد. آیا تجزیه ی یك كشور به اندازه ی خرید فلفل و نمك اهمیت ندارد كه بخشی از كتاب به آن اختصاص یابد؟!

مردم پراگ-برعكس آن كه در كتاب تصویر می شود- در روشنفكرانش خلاصه نمی شود. تحولات چكسلاواكی پیچیده تر از آن كه كتاب تصویر می كند می بایست بوده باشد. كشور ما به مراتب از كشور جناب ایوان كلیما پیچیده تر است: قدیمی تر است. جمعیت آن هفت برابر بیشتر است. نقش مذهب در آن پیچیده ترو تعیین كننده تر است. وضعیت اقتصادش پیچیده است. تنوع قومی اش بیشتر است . بیست برابر پهناور تر است و تنوع اقلیمی خیلی بیشتری دارد. تنوع اقلیمی شیوه هایی از زندگی در گوشه وكنار كشور ایجاد كرده كه برای یك شهر نشین ممكن است اصلا قابل تصور نباشد. دو همسایه ی جمهوری چك اطریش و آلمان هستند. در دو دهه ی اخیر آلمانی ها با سرمایه گذاری و همچنین توریسم اقتصاد جمهوری چك را رو آوردند. همسایه های ما چه كشورهایی هستند!؟ چند هزار كیلومتر مرز داریم با عراق و افغانستان جنگ زده و پاكستان سیل زده و كودتا زده ! در صد باسوادی در جمهوری چك 99 درصد است و در ایران تنها 82 درصد. جمعیت پراگ از جمعیت تبریزو اصفهان و مشهد كمتر است و تقریبا یك دهم جمعیت تهران می باشد.


كتاب «روح پراگ» را باید خواند اما با دید نقادانه و در كنار ده ها كتاب دیگر. هرگز نباید فكر كرد كه «روح پراگ» دیگه آخرشه!

راستش را بخواهید به نظرمن ترویج ذهنیت تكنوكراتیك بومی شده بیش از ترویج روشنفكری با طعم چك می تواند برای آینده ی ما (تحصیلكرده های شهری ساكن ایران) مفید باشد. ادله كافی برای اثبات نظرم ندارم اما می توانم یك سری ادله اقناعی بیاورم.اگر شما نقدی متقن تر بر نظر من و یا كتاب روح پراگ دارید لطفا بیان دارید.

نظراتی همان زمان  ابراز شده بود كه من در بخش باخیش ها دوباره می آورم.

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

در جراید خواندیم كه هفته پیش نمایندگان چهار استان مازندران, لرستان, خوزستان و كردستان در اعتراض به این كه در بودجه سال 93 استان آنها آن چنان كه آنها انتظار داشتند مورد توجه قرار نگرفته است زمزمه ی استعفا سردادند. من در مورد آن چهار استان آن قدر اطلاع ندارم كه در مورد این اقدام نمایندگانشان نظری داشته باشم اما راستش خیلی نگران بودم كه نكند نماینده های آذربایجان هم به این موج بپیوندند كه خوشبختانه چنین نشد. البته ترسی از استعفایشان نداشتم ولی از این نگران بودم كه ممكن است استمزاج آنها در حوزه انتخابیه شان نشان داده باشد كه با چنین استعفایی به محبوبیت آنها در حوزه انتخابیه در آستانه ی انتخابات مجلس بعدی افزوده می شود. نگران این بودم كه نكند بعد از چند دهه سعی و خطا هنوز بر پارادایم ویرانگر 20 سال پیش پای فشرده شود.

یاد خاطرات اوایل دهه هفتاد افتادم. روزی كه در جلسه ای با حضور مسئولان محلی و وزیر كشور با افتخار اعلام شد كه بناست "14 سد به یاد 14 معصوم" بر روی رودخانه های استان بسته شود. چه عوامانه خوشحالی كردیم! مجلس شبیه مجلس شیرین خوران عروسانی بود كه نجابت در سكوتشان تعریف شده و حق ندارند وقتی در مورد سرنوشتشان تصمیم گرفته می شود از نیاز ها و خواست ها ی خود بگویند. آری! توافق حاصل شده بود. عروس خانم (همان دریاچه اورمیه) باید با لباس سفید به حجله می رفت و با كفن سفید بیرون می آمد. البته عروس خانم ما   با لباس آبی به حجله رفت و فعلا با روپوش سفید در حال نزار افتاده.
ذهنیت آن موقع آن نبود كه باید كار كارشناسی شود . توسعه باید پایدار باشد. باید به مسایل محیط زیستی اهمیت داد. چنین چیزهایی در ذهن هیچ كدام از ما نبود. فقط پدرم زیر لب زمزمه كرد این "چشم و همچشمی با اصفهان در گرفتن بودجه بالاخره كار دستمان می دهد!" آن موقع حكمت سخن پدر را نفهمیدم اما امروز به خوبی در می یابم.
این روزها در تبریز ذهنیت مردم از پیشرفت تغییر كرده. دیگه پیشرفت را در كندن سهمی بیشتر از ثروت حاصل از فروش نفت نمی دانند. خوشبختانه از خمودی هم خبری نیست. آماده اند تا با ایده های و نو ابتكار های نو كار اقتصادی بیافرینند. فن آوری های نو و پیشرفت ارتباطات افق های وسیع تری را می گشایند. می توان "بازار هزار ساله تبریز" را در قرن بیست و یكم در فضای مجازی  به طور بین المللی و در سطح جهانی از نو آفرید و چه نیكوست وقتی می بینم جوانان شهرم  پای در چنین راهی گذاشته اند. اگر این حركات ادامه یابند به لحاظ اقتصادی روی پای خود می ایستیم و به آرزوی دیرینه ی خودكفایی كه از ارزش های اصیل  و مردمی انقلاب 57 بود دست می یابیم.
انتظاراتی كه اكنون از مسئولان باید داشت آن است كه موانع حقوقی و دیگر موانع راه این گونه پیشرفت را بردارند. سیستم بانكی را برای تسهیل این گونه فعالیت های اقتصادی- فرهنگی  اصلاح كنند.
فراموش نكنیم كه بنا به قانون اساسی نمایندگان مجلس در برابر آحاد ملت ایران مسئول هستند نه فقط در برابر مردم حوزه انتخابیه خود. ما نباید از آنها انتظارداشته باشیم كه هم و غمشان چانه زنی برای گرفتن بیشتر بودجه برای استان باشد. به خصوص كه خاطره تلخ بلایی كه سر عروس خانم آمد را داریم! اما می توانیم انتظار داشته باشیم در جهت تسهیل كار آفرینی با رفع موانع برای مردم كل كشور بكوشند. در این صورت "با شعورها"  از سراسر كشور از فن آوری نوین برای پیشرفت اقتصادی خودشان, خانواده شهر استان و كشور بهره خواهند برد. ("بیشعور ها" هم كه تكلیفشان معلوم است! كماكان از این فن آوری ها برای ایجاد مزاحمت  اینترنتی برای دیگران (از مینجیق گرفته تا فرناندا لیما و مسی) استفاده خواهند كرد و در سطح جهانی موجب آبروریزی مملكت خواهند شد.) خوشبختانه ما فرهنگی داریم كه "باشعوری" را تشویق و "بیشعوری" را تقبیح می كند. در نتیجه بیشترین سود را از این روند خواهیم برد.

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

مطلب زیر را چند روزپیش در بخش باخیش  نوشته بودم:

این مسئله ی پز دادن ظاهرا در همه ی ما شرقی ها هست.  در بین ما ایرانی ها كم نیست.
در غربی ها هم هست اما نه دیگه به این شدت.
من گاهی وبلاگ یك خانم باكویی را می خوانمكه در انگلیس زندگی می كند و به انگلیسی هم می نویسد. به طنز هم می نویسد.
فرهنگ مردم باكو را زیاد نقد می كند. ظاهرا از باكو یی های  متعصب به او زیاد تشر می زنند كه تو آبروی "ملت بزرگ ما" را می بری . اما اشتباه می كنند. با نوشتن این گونه طنز های اجتماعی آبروی ملتی نمی رود. كاملا برعكس جنبه ی انسانی آن مطرح می شود و دیگران خوششان می آید.
الغرض! این خانم به طنز نوشته بود باكویی ها خیلی خوب قدرت فیس بوك را كشف كرده اند. بعدش محاوره ی چند دوست را در فیس بوك نوشته بود:
اولی: عزیزم! چه قدر زیبا و شیك شده ای. چه قدر باسلیقه ای.
دومی: ممنونم عزیزم! سلیقه كه نه! ولی خوب ورساچه كه اشتباه نمی كنه!!!

محاوره ی دوم: دو دوست از باكو می خواهند بروند در نیویورك همدیگر را ببینند. تمام برنامه ی سفرشان و رستوران هایی كه قرار است در آن شام بخورند را در فیس-بوك می نویسندتا همه بدانند در چه رستوران های گران قیمتی بناست شام بخورند.
بعدش این خانم به طنز نوشته بود اگر فیس بوك نبود اینها فوقش می توانستند پیش در و همسایه پز بدهند حالا توانستند به مدد فیس بوك به چند صد نفر دوست فیس بوكی پز بدهند.

حالا دارم به  باكویی ها ایراد می گیرم خودمان هم كمابیش همین طوری هستیم. حالا شاید یك مقدار سطح چیزهایی كه پز ش را می دهیم بالاتر باشد.

مثلا همین خانم باكویی در وبلاگش نوشته بود كه در باكو برعكس لندن اصلا برای كسانی كه معلولیت دارند امكاناتی فراهم نمی كنند و مردم هم دنبال حمایت از آنها نیستند. من جلوی خودم را نتوانستم بگیرم و فوری كامنت گذاشتم و نوشتم در تبریز ما پارك مخصوص اوتیسم باز كرده اند.
حالا پز دادم ولی واقعیت این است كه پیاده روها در اغلب خیابان ها ی ایران مناسب كسانی كه معلولیت دارند نیست. پیاده رو هم اگر خوب باشد موتوری ها در آن جولان می دهند. دیگه اینها را پیش خانم باكویی مقیم انگلیس ننوشتم. فقط پز دادم! اما آیا واقعا  وضعیت خانه مان  در این مورد جلوی در و همسایه پز دادنی هست؟

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو

+0 به یه ن

اغلب شما با نوشته های دوست عزیزم آتوسا (با نام وبلاگی چپ كوك) آشنایید. خانم آتوسا افشین نوید نویسنده ی "سرهنگ تمام" هست كه قبلا در وبلاگ معرفی كرده بودم. نوشته ی زیر آتوسا در وبلاگش در دامنه بلاگسپات منتشر كرده. من از طرف او اجازه دارم كه نوشته های وبلاگش را اینجا دوباره انتشار دهم. خوشحال می شوم نظر شما را در مورد این نوشته بخوانم. 

نوشته ی خانم آتوسا افشین نوید:

این اعترافات دردناك

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل

آردینی اوخو