�

استعفای نمایندگان مجلس

جمعه 22 آذر 1392
+0 به یه ن

در جراید خواندیم كه هفته پیش نمایندگان چهار استان مازندران, لرستان, خوزستان و كردستان در اعتراض به این كه در بودجه سال 93 استان آنها آن چنان كه آنها انتظار داشتند مورد توجه قرار نگرفته است زمزمه ی استعفا سردادند. من در مورد آن چهار استان آن قدر اطلاع ندارم كه در مورد این اقدام نمایندگانشان نظری داشته باشم اما راستش خیلی نگران بودم كه نكند نماینده های آذربایجان هم به این موج بپیوندند كه خوشبختانه چنین نشد. البته ترسی از استعفایشان نداشتم ولی از این نگران بودم كه ممكن است استمزاج آنها در حوزه انتخابیه شان نشان داده باشد كه با چنین استعفایی به محبوبیت آنها در حوزه انتخابیه در آستانه ی انتخابات مجلس بعدی افزوده می شود. نگران این بودم كه نكند بعد از چند دهه سعی و خطا هنوز بر پارادایم ویرانگر 20 سال پیش پای فشرده شود.

یاد خاطرات اوایل دهه هفتاد افتادم. روزی كه در جلسه ای با حضور مسئولان محلی و وزیر كشور با افتخار اعلام شد كه بناست "14 سد به یاد 14 معصوم" بر روی رودخانه های استان بسته شود. چه عوامانه خوشحالی كردیم! مجلس شبیه مجلس شیرین خوران عروسانی بود كه نجابت در سكوتشان تعریف شده و حق ندارند وقتی در مورد سرنوشتشان تصمیم گرفته می شود از نیاز ها و خواست ها ی خود بگویند. آری! توافق حاصل شده بود. عروس خانم (همان دریاچه اورمیه) باید با لباس سفید به حجله می رفت و با كفن سفید بیرون می آمد. البته عروس خانم ما   با لباس آبی به حجله رفت و فعلا با روپوش سفید در حال نزار افتاده.
ذهنیت آن موقع آن نبود كه باید كار كارشناسی شود . توسعه باید پایدار باشد. باید به مسایل محیط زیستی اهمیت داد. چنین چیزهایی در ذهن هیچ كدام از ما نبود. فقط پدرم زیر لب زمزمه كرد این "چشم و همچشمی با اصفهان در گرفتن بودجه بالاخره كار دستمان می دهد!" آن موقع حكمت سخن پدر را نفهمیدم اما امروز به خوبی در می یابم.
این روزها در تبریز ذهنیت مردم از پیشرفت تغییر كرده. دیگه پیشرفت را در كندن سهمی بیشتر از ثروت حاصل از فروش نفت نمی دانند. خوشبختانه از خمودی هم خبری نیست. آماده اند تا با ایده های و نو ابتكار های نو كار اقتصادی بیافرینند. فن آوری های نو و پیشرفت ارتباطات افق های وسیع تری را می گشایند. می توان "بازار هزار ساله تبریز" را در قرن بیست و یكم در فضای مجازی  به طور بین المللی و در سطح جهانی از نو آفرید و چه نیكوست وقتی می بینم جوانان شهرم  پای در چنین راهی گذاشته اند. اگر این حركات ادامه یابند به لحاظ اقتصادی روی پای خود می ایستیم و به آرزوی دیرینه ی خودكفایی كه از ارزش های اصیل  و مردمی انقلاب 57 بود دست می یابیم.
انتظاراتی كه اكنون از مسئولان باید داشت آن است كه موانع حقوقی و دیگر موانع راه این گونه پیشرفت را بردارند. سیستم بانكی را برای تسهیل این گونه فعالیت های اقتصادی- فرهنگی  اصلاح كنند.
فراموش نكنیم كه بنا به قانون اساسی نمایندگان مجلس در برابر آحاد ملت ایران مسئول هستند نه فقط در برابر مردم حوزه انتخابیه خود. ما نباید از آنها انتظارداشته باشیم كه هم و غمشان چانه زنی برای گرفتن بیشتر بودجه برای استان باشد. به خصوص كه خاطره تلخ بلایی كه سر عروس خانم آمد را داریم! اما می توانیم انتظار داشته باشیم در جهت تسهیل كار آفرینی با رفع موانع برای مردم كل كشور بكوشند. در این صورت "با شعورها"  از سراسر كشور از فن آوری نوین برای پیشرفت اقتصادی خودشان, خانواده شهر استان و كشور بهره خواهند برد. ("بیشعور ها" هم كه تكلیفشان معلوم است! كماكان از این فن آوری ها برای ایجاد مزاحمت  اینترنتی برای دیگران (از مینجیق گرفته تا فرناندا لیما و مسی) استفاده خواهند كرد و در سطح جهانی موجب آبروریزی مملكت خواهند شد.) خوشبختانه ما فرهنگی داریم كه "باشعوری" را تشویق و "بیشعوری" را تقبیح می كند. در نتیجه بیشترین سود را از این روند خواهیم برد.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           1 باخیش

قانون مداری به سبك آلمانی

شنبه 16 آذر 1392
+0 به یه ن

معمولا در مورد آلمانی ها گفته می شود كه خیلی مقرراتی هستند. در مورد تابع ضوابط و قوانین بودن آلمانی ها جوك ها و افسانه های بسیار ساخته شده كه ما ایرانی ها هم با آنها بیگانه نیستیم.
در ایران هم رئیس رؤسا زیاد مقرراتی بودن آلمانی ها را توی سر ایرانی ها می زنند و ادعا می كنند اگر ایرانی ها هم به اندازه ی آلمانی ها مقرراتی بودند اینها هم مدیران موفقی مثل مدیران كارخانجات بنز و بی-ام-و و پورشه می شدند. این رئیس رؤسای ایرانی یك چیزی در مورد مقرراتی بودن آلمانی ها شنیده اند برداشتی هم كه از قانون و مقررات دارند همان منویات خان فلان ده هست. به زعم آنها اگر ایرانی جماعت با پیروی از روش آلمانی-جماعت، منویات رئیس را كه همانا عین قانون هست رعایت كنند پراید تبدیل به بی-ام-و می گردد و سمند پورشه از آب در می آید!
فقط كافی است ایرانی هم آلمانی وار از دستورهای آنها مو به مو پیروی كنند.
نكته آن است كه برداشتی كه آلمانی در قرن بیست و یكم از قانون دارد آن چیزی نیست كه در ذهن این حضرات هست!
قانون و مقررات و ضوابط از منظر آلمانی نه منویات رئیس هست كه به منظور به رخ كشیدن ریاستش ابلاغ می كند و نه كلامی مقدس در آسمان نوشته! از منظر یك آلمانی قانون و مقررات و ضوابط مجموعه قرارداد های اجتماعی است كه با دقت بسیار زیاد و با مطالعه ی بسیار جدی و با لحاظ كردن مصلحت عمومی از طریق انواع و اقسام نظر سنجی و با لحاظ سلایق گوناگون در جامعه برای زیست بهتر افراد آن جامعه وضع می شوند.
به عنوان مثال اگر در آلمان بخواهند كوچه ای را ورود ممنوع اعلام كنند مدت ها در موردش مطالعه می كنند. وضعیت ترافیك را بررسی می كنند از افراد محل نظر سنجی می كنند. بعدش اعلام می كنند كه از فلان تاریخ این تصمیم اجرا خواهد شد. این طوری نیست كه امشب بخوابند فردا صبح عشقشان بكشد كه خیابان را یك طرفه بكنند پس فردا هم عشقشان بكشد از سوی دیگر بردارند یك طرفه بكنند. ببینید! والدین من 34 سال هست در خیابان گلباد تبریز دارند زندگی می كنند. می دانید در این مدت چند بار این خیابان یك طرفه بعد دوطرفه شده. برچه اساسی؟! هیچ وقت ما را به عنوان ساكنان آن خیابان توجیه نكردند. یك روز پا می شدیم می دیدیم ماشین ها از آن ور می آیند می فهمیدیم كه لابد مسیر یك طرفه كردن را عوض كرده اند. یك شبه بدون هیچ بحثی! در آلمان این طوری نیست! ضوابط روی حساب و كتاب هست. علت قوانین هم برای مردمی كه با آن سر و كار دارند قشنگ توجیه می شود. مثلا وقتی قرارداد می ذارند پله ی مهد كودك باید فلان قدر ارتفاع داشته باشد افراد را توجیه می كنند كه چرا چنین ضابطه ای وضع شده. چون مردم حكمت ضوابط را می فهمند آنها را اجرا می كنند. این طوری نیست كه آلمانی از تیره ای است كه همین طوری قوانین را می پذیرد. اصلا چنین چیزی به آلمانی ها بگویید به آنها بر می خورد! می گویند مگه ما گوسفندیم كه همین طوری قانونی را كه حكمتش را نمی فهمیم اجرا كنیم.

از این جهت فرقی بین ایرانی و آلمانی نمی بینم. یادمه اولین سونا ی عمومی كه در تبریز افتتاح شد یك سری ضوابط بهداشتی برایش گذاشتند. ابتدا استفاده كننده ها به آنها اهمیت نمی دادند. بعدش كه مسئولین سونا توضیح دادند و توجیه كردند مردم با وسواس بسیار رعایت كردند.  هم برای مراعات حال خودشان و  هم به خاطر دیگران كه از سونا استفاده می كردند. چون حكمتش را درك كردند به همان خوبی آلمانی ها مراعات كردند.

الغرض! همه ی اینها را گفتم تا به بحث مراعات جای پارك كردن معلولین برسم. دوستان آلمانی من -با این كه تاكید می كنند هیچ وقعی به قوانین من در آورده ای كه حكمتی ندارند نمی گذارند- بسیار روی این مسئله حساس هستند.
در آمریكا دوست آلمانی داشتیم كه خانمش چینی بود. خانمش در مراكز خرید می خواست در محل پارك مخصوص معلولین پارك كند. همسر آلمانی شدیدا مخالفت می كرد. سر این موضوع دعوا داشتند. اگر هم كسی را می دید در آن محل پارك كرده به او تذكر می داد.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل
     آچار سؤزلر : قانون,
     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           19 باخیش

آیا واقعا وضعیت خانه مان جلوی در و همسایه پز دادنی هست؟

دوشنبه 11 آذر 1392
+0 به یه ن

مطلب زیر را چند روزپیش در بخش باخیش  نوشته بودم:

این مسئله ی پز دادن ظاهرا در همه ی ما شرقی ها هست.  در بین ما ایرانی ها كم نیست.
در غربی ها هم هست اما نه دیگه به این شدت.
من گاهی وبلاگ یك خانم باكویی را می خوانمكه در انگلیس زندگی می كند و به انگلیسی هم می نویسد. به طنز هم می نویسد.
فرهنگ مردم باكو را زیاد نقد می كند. ظاهرا از باكو یی های  متعصب به او زیاد تشر می زنند كه تو آبروی "ملت بزرگ ما" را می بری . اما اشتباه می كنند. با نوشتن این گونه طنز های اجتماعی آبروی ملتی نمی رود. كاملا برعكس جنبه ی انسانی آن مطرح می شود و دیگران خوششان می آید.
الغرض! این خانم به طنز نوشته بود باكویی ها خیلی خوب قدرت فیس بوك را كشف كرده اند. بعدش محاوره ی چند دوست را در فیس بوك نوشته بود:
اولی: عزیزم! چه قدر زیبا و شیك شده ای. چه قدر باسلیقه ای.
دومی: ممنونم عزیزم! سلیقه كه نه! ولی خوب ورساچه كه اشتباه نمی كنه!!!

محاوره ی دوم: دو دوست از باكو می خواهند بروند در نیویورك همدیگر را ببینند. تمام برنامه ی سفرشان و رستوران هایی كه قرار است در آن شام بخورند را در فیس-بوك می نویسندتا همه بدانند در چه رستوران های گران قیمتی بناست شام بخورند.
بعدش این خانم به طنز نوشته بود اگر فیس بوك نبود اینها فوقش می توانستند پیش در و همسایه پز بدهند حالا توانستند به مدد فیس بوك به چند صد نفر دوست فیس بوكی پز بدهند.

حالا دارم به  باكویی ها ایراد می گیرم خودمان هم كمابیش همین طوری هستیم. حالا شاید یك مقدار سطح چیزهایی كه پز ش را می دهیم بالاتر باشد.

مثلا همین خانم باكویی در وبلاگش نوشته بود كه در باكو برعكس لندن اصلا برای كسانی كه معلولیت دارند امكاناتی فراهم نمی كنند و مردم هم دنبال حمایت از آنها نیستند. من جلوی خودم را نتوانستم بگیرم و فوری كامنت گذاشتم و نوشتم در تبریز ما پارك مخصوص اوتیسم باز كرده اند.
حالا پز دادم ولی واقعیت این است كه پیاده روها در اغلب خیابان ها ی ایران مناسب كسانی كه معلولیت دارند نیست. پیاده رو هم اگر خوب باشد موتوری ها در آن جولان می دهند. دیگه اینها را پیش خانم باكویی مقیم انگلیس ننوشتم. فقط پز دادم! اما آیا واقعا  وضعیت خانه مان  در این مورد جلوی در و همسایه پز دادنی هست؟

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           16 باخیش

نوشته ی خانم افشین نوید

شنبه 2 آذر 1392
+0 به یه ن

اغلب شما با نوشته های دوست عزیزم آتوسا (با نام وبلاگی چپ كوك) آشنایید. خانم آتوسا افشین نوید نویسنده ی "سرهنگ تمام" هست كه قبلا در وبلاگ معرفی كرده بودم. نوشته ی زیر آتوسا در وبلاگش در دامنه بلاگسپات منتشر كرده. من از طرف او اجازه دارم كه نوشته های وبلاگش را اینجا دوباره انتشار دهم. خوشحال می شوم نظر شما را در مورد این نوشته بخوانم. 

نوشته ی خانم آتوسا افشین نوید:

این اعترافات دردناك

تازه برگشته بودم كه مدیر یكی از مدارس منطقه یك تماس گرفت و پرسید برنامه ام برای سال بعد چیست. دلم نمی خواست پای تلفن جواب بدهم. فكر می كردم، بروم، بنشینم روبه رویشان و بعد ببینم جرات می كنم حرفم را بزنم یا نه. همین اتفاق هم افتاد.یك روز نرم بهاری راه افتادم سمت كوههای دركه. خیابان ولنجك زمین تا آسمان تغییر كرده بود. شده بود خیابانی دلنشین با پیاده روهایی فراخ و نیمكت هایی كه میان آن هم گل و گیاه رنگارنگ تو را به نشستن در دامنه توچال دعوت می كرد. مدرسه اما هیچ تغییری نكرده بود. بنگاه های اقتصادی هیچوقت شكل و شمایلشان تغییر نمی كند. قرارنیست بفهمی اوضاعشان چقدر بهتر شده، چقدر رشد كرده اند و چشم انداز پیش رویشان چیست. شاید همین تفاوت - یا نمی دانم تقابل- هم تیر خلاصی شد و این جرات را به من داد به مدیر مدرسه كه اتفاقا خودش را خیلی دوست دارم بی رودربایستی بگویم: "ترجیح می دم وقتم رو واسه بچه پولدارها نذارم."
من و میم هم سن و سالیم و و علیرغم هزار و یك اختلافمان، اتفاقات نه چندان دور اجتماعی آرام آرام نزدیكمان كرد. میم كم و بیش از حرفم جا خورده بود.
- خب پس رفتی انگلیس چپ شدی
اصلا بحث چپ شدن نبود. گفتم هنوز همان آدمم كه اعتقادی به تقسیم بندی چپ و راست ندارد، فقط دلم می خواهد انرژی ام را جایی بگذارم كه بیشتر جواب بدهد. خدا خدا می كردم میم از من توضیح بیشتری نخواهد. راستش اگر می پرسید دقیقا می خواهی چه اتفاقی بیفتد جواب درست و حسابی برایش نداشتم. شانس آوردم كه میم با همان ضربه اول ذهنش درگیر دفاع از آموزش پولدارها شد تا اینكه بفهمد ظرف سالهای اخیر چه بر من رفته. در چشمانش می خواندم كه دلش می خواهد نظرم را عوض كند درست مثل ده سال قبل كه من دلم می خواست او نگاهش به آموزش عوض شود.
- ببین من احساسات انسان دوستی ت رو می فهمم ولی تو فكر كن كه پول این مملكت بعدا دست این بچه هاست. اگه اینا یه چیزی از فرهنگ بفهمن با ابزاری كه دستشونه خیلی بیشتر از اون بچه هایی كه تو می خوای بهشون درس بدی، تاثیر گذارن.
درد داشت. شنیدن این حرف بیشتر از آنكه میم فكرش را بكند برای من دردناك بود. دست به سینه ایستادن جلوی لباس های ماركه و ماشین های چند صد میلیونی یك درد بود و توجیه كارآمد بودن این جماعت درد بزرگ تر. سر حرفم ایستادم و چشمم را روی پیشنهادهای كاری خوب منطقه یك بستم. می دانستم وسط شهر هم جایی برای من نیست اما سالهای قبل طیفی را می شناختم كه دستشان خوب به دهنشان می رسید و این رفاه نسبی ناشی از تخصص بازاردار اعضای طیف بود. چند منطقه پایین تر از دامنه البرز دنبال جماعتی رفتم كه كارهای من می توانست برایشان جذاب باشد اما انگار آدم های آشنای ذهن من دود شده بودند رفته بودند هوا. پولدارها از ارتفاعات پایین آمده بودند و آرام آرام شهر را تسخیر می كردند.
چاره ای نبود. تسلیم شدم و خودم را دلداری دادم كه هر چه هستند اینها را كمی بهتر می توانم بفهممشان. سعی كردم با مخاطبین جدیدم دوست شوم. با خودم كلنجار می رفتم تا پیش قضاوت هایم را كنار بگذارم. به خودم می گفتم: "پولدار و غیرپولدار یعنی چی؟ آدم آدمه دیگه. همه آدم ها چیزهایی برای دوست داشته شدن دارن. همه به یك اندازه حق حیات دارن. همه سهمی از دردمندی دارن كه خیلی به پول داشتن و نداشتن مربوط نیست." خودم را زیر فشار نفرتی احساس می كردم كه -صادقانه بگویم- برایم نشانه ضعف من بود. از خودی كه داشت پشت این طبقه بندی خوب-بد رشد می كرد می ترسیدم.
هفته پیش كلاس های زنگ سوم به بهانه جشن غدیر تعطیل شد. دفتر معلم ها خلوت بود. لم داده بودم روی یكی از صندلی ها و به جوانه های نفرتم فكر می كردم. كتاب زمین سوخته احمد محمود هنوز تمام نشده بود. ذهنم سخت چسبیده بود به صحنه های تصفیه حساب های شخصی و طبقاتی در بلبشوی جنگ و انقلاب. به صحنه ای فكر می كردم كه ننه باران پنجاه ساله و عادل پانزده ساله با قلبی پر از مهر اراذل محل را گذاشتند پای دیوار و بی محاكمه بستند به رگبار. به صحنه ای كه مردم گشنه ریختند مغازه كل شعبان دزد را غارت كردند. احمد محمود خوب اعصابت را به هم می ریزد. می گذارد لحظه به لحظه در حس مردمی درگیر شوی كه چون پارتی و پول ندارند زیر بمباران عراقی ها گوشت جلوی توپ می شوند و در آن اوج درماندگی، پدرسوخته ای هم می آید و خونشان را ذره ذره می مكد و توی خواننده باید در خلوت خودت ، مقابل وجدانت تصمیم بگیری كه با حكم تیرباران پدرسوخته ها هم صدا بشوی یا نه، با حكم غارت انبارهای پر آذوقه گران فروش ها همراه بشوی یا نه.
نمی دانم خانم كاف كی پیدایش شد. معلم ورزش دبیرستان است؛ هم سن و سال من، قد بلند، با چشمان قهوه ای براق و بینی عمل كرده سربالا. دلش پر بود. یك راست سراغ سماور رفت و همانطور كه چای می ریخت گفت:
- پدر من و اینا درآوردن. نه ورزش می كنن، نه حرف گوش می دن. نمی شه هم بهشون گفت بالای چشمت ابروه. یعنی بگی، كی گوش می ده. اینا حتی از مدیر مدرسه نمی ترسن چه برسه به من.
گفتم: پول دادن دیگه. پول دادن همه چیز رو خریدن
- مدرسه غیرانتفاعی همینه. كاریش نمی شه كرد.
انگار منتظر فرصت بودم:
- پول بعضی جاها فساد میاره. یكی ش نظام آموزشیه، یكی ش هم نظام درمانی. تو هر چی بین آدما فرق می ذاری تو این دو تا جاش نیست. فقط هم مسئله این نیست كه یه گروهی محروم می شن. قضیه اینه كه اون طرفی هم كه زیادی امكانات داره فاسد می شه. این بچه ها خیلی چیزا یاد نمی گیرن. شدن عروسكای خیمه شب بازی. تو باید خوب بازیشون بدی تا مامان و بابا واسشون دست بزنن. فقط همین. مهم نیست اینا واقعا الان به چی احتیاج دارن. مهم فقط اینه كه چی مامان و بابا رو راضی نگه می داره كه خوب پول بدن. خب دو روز دیگه اینا با مخ می خورن زمین. فهم این قضیه خیلی هم سخت نیست. واقعا چه برتریی مدرسه غیرانتفاعی به مدرسه دولتی داره كه مردم واسه ش سر و دست می شكونن؟
كاف تند و تند سرش را به تایید تكان می داد.
- حداقل اونجا بچه ها لوس نمی شن.
- دقیقا. حداقل اونجا ناظم اتوریته داره. من نمی گم بچه ها مثل زمان ما تو سری خور بار بیان ولی بدون هیچ چارچوبی هم تربیت معنی نمی ده. اصلا تعریف مدرسه رفته زیر سوال. من واقعا نمی دونم تو مدرسه دنبال چی می گردیم. خودمم گم شدم. هیچكس به هـیچ چی پایبند نیستن. اصول تربیت رو داره بیزنس آموزش تعریف می كنه. نتیجه چیه؟ این بچه ها یاد گرفتن باج بگیرن و باج بدن. خب اینا به چه درد این مملكت می خوره. به چه درد خودشون می خوره؟
سكوت برای لحظه ای فضای صحبتمان را برید
كاف لیوان چایش را میان انگشتان بلندش چرخاند. انگار در دوردست ها گم شده بود. صدایش از ته چاه در می آمد.
- البته نمی دونم. آدم وقتی بچه داره می خواد بهترین كار رو براش بكنه. من خودم تو مدرسه غیرانتفاعی ام ولی باز می گم نكنه اینجا یه كاری می شه كه جای دولتی نمی شه.
پرسیدم: شما بچه دارین؟
- آره. امسال همین جا گذاشتمش پیش دبستانی. هر كی اومد گفت آدم پنج میلیون تومن می ده واسه پیش دبستانی؟ نمی دونم. البته خب اینجا واسه من راحته. بچه م زیر گوشمه. ولی واقعا هر روزم كه می برمش خونه می بینم یه شعر جدید یاد گرفته. انگلیسی یاد گرفته. خب مدرسه دولتی كجا از اینكارها می كنن.
- به اینم فكر كردین كه چه چیزایی یاد نگرفته؟ چیزایی كه مهم تر از هلو هاواریو گفتنه؟
كاف زل زده بود توی چشمانم.
- چی مثلا؟
سوال خوبی بود. سعی می كردم برای لحظه ای از ننه باران و عادل و حكم تیرباران خلاص شوم. كاف چانه اش را گذاشته بود روی لیوان و نگاهم می كرد. گفتم: "مثلا معاشرینش. ببین فرق هست بین" خواستم ادامه بدهم كه كاف حرفم را برید.
- آره خب. این كه درسته. وقتی مادر بچه ها میان دم در می بینم هیچ شباهتی به من ندارن. همه خانومای سانتی مانتال مانیكور كرده، پشت ماشینای شاسی بلند. معلومه همهشون خانه دارن. اینا كجا و من فرهنگی كجا. معلومه تربیت ماها با هم فرق می كنه. ولی به قول یكی از دوستام حساب بد و بدتره. داشتم بهش همینا رو می گفتم. گفت بالاخره چاره نداریم. فكر كن بچه تو كنار دست یه پولدار بشینه بدتره یا كنار دست یه بچه افغانی. دیدم راست می گه.
خفه شده بودم. افغانی ها چرا؟ كدام حق و حقوقمان را خورده اند؟ كدام حقی برایشان قائل شدیم كه حالا بیشترش را خورده باشن؟ سرم تیر می كشید. حس غریبی از انزجار سراغم امده بود. از خودم كه بال و پر داده بودم به نفرت از پولدارها. از كاف كه وقیحانه از افغانی ها می گفت. از خودمان كه این سالها نه تنها از جایگاه اقتصادیمان سقوط كرده ایم كه اخلاقیاتمان هم نم كشیده.
ننه باران و عادل و صحنه تیرباران توی مغزم رژه می رفت. به اسلحه عادل فكر می كردم و تشویش مثل تب تمام تنم را می گرفت. وای اگر اسلحه عادل دست هر كداممان بیفتد.
باید ما طبقه متوسطی ها مسابقه ای ترتیب بدهیم و مراتب نفرتمان را مرتب كنیم. ببینیم بچه های نازنینمان بعد از پولدارهای دزد، و افغانی های مادرمرده با چه گروه دیگری نباید هم كاسه شوند. ببینیم اگر اسلحه ای دستمان بیفتد به سوی چه كسانی نشانه خواهیم رفت و اگر آشوویتسی علم كنیم ستاره های كاغذی را روی بازوی چه گروهی نصب خواهیم كرد.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           82 باخیش

بیلبوردها یی برای این كه به ما انسانیت بیاموزند!

پنجشنبه 2 آبان 1392
+0 به یه ن

سر چهار راه پسركی ریزه میزه از ماشین ها تكدی می كرد. اندامش ریز بود و هر آن ممكن بود برود زیر ماشین. این ور و آن ور پر بود از بیلبوردهای گنده ی شهرداری تهران كه به شهروندان تهرانی نصایح اخلاقی می نمایند. با خود اندیشیدم و حساب و كتاب كردم و دیدم  هزینه ی این بیلبورد ها كافی است كه كودكان سرچهارراه را به نیكویی سرپرستی نمایند.

پی نوشت:
حدود دو سال پیش شهرداری تهران شروع كرد به نصب بیلبوردهای گنده ی نصایح اخلاقی با لوگوی شهرداری تهران. من از این كار ناخشنود بودم و انتظار داشتم روشنفكران جامعه اعتراض كنند اما نكردند!  علت ناخشنودی من از محتوای بیلبوردهای نبود. علت این بود كه به نظرم شهرداری نهادی نیست كه در مورد هنجارهای اخلاقی صاحبنظر باشد! ترسم از این بود كه وسط نصایح اخلاقی خوب چند تا هم تبلیغ سیاسی چاشنی كنند و مردم بی دقت هم آنها را در ردیف نصایح اخلاقی بپذیرند. هنوز نگرانی من برطرف نشده. اما متاسفانه واكنشی هم از جانب روشنفكران نمی بینم.

این روزها زیاد از مردم دور و برم - آن هم از طیف های از فرنگ-برگشته -  می شنوم كه از بیلبوردهای  ناصحانه ی شهرداری تهران نقل قول می كنند. كمابیش جای گلستان سعدی را گرفته! ظاهرا در برنامه ریزی شان در خط دهی جامعه نا موفق نبوده اند.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           40 باخیش

از زبان داریوش

چهارشنبه 23 مرداد 1392
+0 به یه ن

فكر كنم با كتاب "از زبان داریوش" بسیاری از شما آشنا باشید. این كتاب نوشته ی هاید ماری كخ است و پرویز رجبی آن را ترجمه كرده. من این كتاب را حدود 10 سال پیش خواندم. پاورگی های مترجم از خود متن جالب تر و قشنگ تر بود. مقدمه ی كتاب به قلم چه كسی باشد عجیب است؟ باور نمی كنید اما همین ناصر پورپیرار كه در نوشته ی قبلی ام به نامش اشاره كردم.ظاهرا نظراتش در مورد ایران باستان از این رو به آن رو شده.

بگذریم. این كتاب , كتاب بدی نیست. ارزش خواندن دارد. همان طوری كه احتمالا شنیده اید  در این كتاب نیز تاكید شده كه تخت جمشید را كارگران آزاد ساختند نه برده ها. البته این به آن معنی نیست كه آن زمان برده داری نبود. چون خود داریوش در كتیبه ی بیستون به اسارت در آوردن و برده ساختن مخالفانش اشاره كرده و خشونت هایی را كه علیه مخالفینش به خرج داده با آب و تاب تعریف كرده است.  (البته انصافا فقط سركردگان سپاه مخالف را آن گونه شكنجه كرده. چیزی از شكنجه مردم عادی نمی گوید. )

درهرصورت كارگرهایی كه تخت جمشید را ساخته اند كارگر آزاد بودند كه مزد می گرفتند. مدیریت تشكیلات و بوروكراسی انصافا در زمان داریوش حرف نداشته! كتیبه های گلی كه در كتاب "اززبان داریوش" بازخوانی می شود گواه این ادعا هستند. حقوق كارگران به تفصیل مكتوب شده. البته همین مكتوب ها نشان می دهند به واقع آن كارگران هرچند برده ی رسمی نبودند اما حسابی استثمار می شدند و نصف شكمشان اغلب اوقات گرسنه بوده.  احتمالا این جوری به صرفه تر بوده تا این كه بخواهند برده بخرند!بانوان كارگر مرخصی زایمان داشتند. البته مرخصی زایمان كه عرض می كنم با این دید مدرن حقوق بشری كه من و شما در قرن بیست  و یكم داریم نبوده. به پاس این كه به رعیت و خدمتگزاران شاهنشه یكی اضافه شده  جایزه می دادند. اگر نوزاد پسر بوده دوبل پاداش می دادند چون ارزش پسر  برای امپراطوری بیش از دختر  بوده. قسمت جالب قضیه آن است كه همه ی اینها دقیق ثبت شده. خیلی از این جهت پیشرفته بودند.

در دنیای مدرن وقتی ركود اقتصادی هست حكومت ها روی پروژه های عمرانی گنده گنده سرمایه گذاری می كنند. مثلا سد معروف هوور یا پل معلق گلدن گیت در آمریكا در حضیض  ركود اقتصادی آمریكا درنیمه ی اول قرن بیستم ساخته شده اند. حكومت ها با تزریق سرمایه به پروژه های عمرانی بزرگ در زمان ركود اقتصادی  برای قشر آسیب پذیر اشتغال ایجاد می كنند. در مورد رونق اقتصادی نمی شه این همه كارگر با مزد پایین  و شرایط كاری دشواراستخدام كرد. زمان ركود اقتصادی بهترین زمان است برای پیشبرد چنین پروژه هایی. به علاوه وقتی پروژه به پیش می رود تاثیر روانی روی مردم دارد. حس می كنند دارند از ركود اقتصادی سر بر می آورند. تاثیر روانی بر سرمایه گذاران دارد. سرمایه هایشان را بیرون نمی برند ومی گویند اینجا دارد رویشی صورت می گیرد پس من هم پولم را نگاه دارم و همینجا سرمایه گذاری كنم. (عطیه جان! كارشناس محترم اقتصادی! ما باز پا تو كفش شما كردیم.! اگر اشتباه می گم  تصحیح بفرما).

الغرض این كه گفتم مال جهان مدرن هست. مطمئن نیستم این فرضیه را بشود به دوران پیش از مدرن و به خصوص دوران برده داری هم تعمیم داد. به هر حال  چنان كه گفتیم تخت جمشید را هم كارگران آزاد ساختند. بعید نیست بشود این را به آنها هم تعمیم داد. بیشتر این كارگر ها از آناتولی امده بودند. نظیر  كنده كاری های تخت جمشید-كمابیش با همان تكنیك- در شهرهای هیتیت ها در نزدیكی آنكارای تركیه هم هست. حدود 1000 سال هم قدیمی تر از تخت جمشید هست. اگر رفتید به آنكارا توصیه می كنم حتما به این موزه هم سری بزنید. بعید نیست كه بعد از جنگ خونین داخلی كه در اوایل دوران داریوش بوده و خود داریوش آنها را به تفصیل در كتیبه ی بیستون شرح داده وضع اقتصادی امپراطوری وخیم شده باشد و تیم اقتصادی داریوش خواسته باشند با پروژه های بزرگ عمرانی  اقتصاد را رونق بخشند (كه البته ظاهرا این سیاست اثر بخش بوده).  باری! وقتی "از زبان داریوش" را می خوانیم می بینیم داریوش هم مانند اغلب انسان ها هم خاكستری بوده. قدرت مدیریت آن دوره واقعا قابل تحسین هست. قابل تحسین هست كه داریوش نخواسته سیاست "زمین سوخته" را در سرزمین های فتح شده اجرا كند و آنها را زمینگیر نماید. آمده و صنعتگرانشان را به كار گرفته. اما كم هم زور نگفته و استثمار نكرده. به هر حال مخلوطی بوده از خوبی و بدی.

من شخصا به  دوره ی قرن دو تا 9 هجری ایران بیشتر علاقه مند هستم. (پورپیرار گویا ادعا می كند آن دوره ایران خالی بوده. باید از او سئوال كرد  اصلا چه طور ممكن است در منطقه ای از كره ی زمین كه دایم سر منابع آب بین ده بالا و ده پایین جنگ و دعواست  حدود هزار سال فلات ایران با این همه چشمه و واحه ی سرسبز خالی از سكنه بماند و از اطراف نیایند اینجا سكونت كنند؟! بگذریم!)  این دوره دوره ای است كه علم و هنر در این سرزمین به اوج می رسد.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           2 باخیش

اهمیت بسترسازی

چهارشنبه 16 مرداد 1392
+0 به یه ن

در انتهای یكی از یادداشت های قبلی چند كامنت گذاشتم كه در زیر آنها را باز انتشار می دهم:

من به این نابغه بازی ها معتقد نیستم. هر از گاهی در دانشگاه... چو می اندازند كه اینشتن ایرانی قرن 21 را پیدا كردیم. الكی گنده اش می كنند. الكی در دوران دانشجویی "استاد استاد" خطابش می كنند.
ذهنیتشان از جامعه ی علمی همان ذهنیت اساطیری یافتن "فر ایزدی" است. شهپر همایونی را به پرواز درمی آورند. بر شانه ی هر كه نشست آن را اینشتن ایرانی قرن 21 معرفی می كنند. بعد از یك مدت هم حوصله شان از او سر می رود و تصمیم می گیرند پوزش را بزنند!
با این كار بدبختش می كنند. پس فردا خارج هم برود اگر واقعا باورش شده باشد "فر ایزدی نابغگی" از آن اوست حال وحوصله ی درس خواندن و سیستم سلسله مراتبی دانشگاهی غرب را تحمل كردن ندارد. خیال می كند آنجا هم باید همین طوری بذارند روی سرشان. وقتی نذاشتند قهر می كند و به رفتاری خودتخریبی دست می زند.

این كه روش جامعه علمی درست كردن نیست.
من نظرم را در مورد هوش اكتسابی در داستان مایكل و بیژن به تفصیل گفته ام. دانشگاه دانشگاه باشد خرد خرد افراد می بالند و جلو می روند.

روش ایجاد بستری كه از آن كار پژوهشی خلاقانه و درجه یك در فیزیك یا ریاضی یا .... یا كارهای هنری دست اول بیرون بیاید این نیست كه شهپر همایونی را به پرواز در بیاوری كه بر شانه ی یك نابغه بنشیند. این راهش نیست.
موتزارت هم به این روش موتزارت نشد! واقعیت این است كه در وین آن زمان بستری برای كار موسیقی دست اول ایجاد شده بود. چه جوری؟! خوب یك مقدار به خاطر شرایط تاریخی سیاسی آن موقع. بابای ملكه ترزا رفت لشكر كشی كرد و قسمت اعظمی از ایتالیا از جمله ونیز را گرفت كه مركز موسیقی و هنر بود. آن زمان افرادی مثل ویوالدی بین ونیز و وین می رفتند و می آمدند.
بعدش ملكه ترزا ملكه شد. خیلی ملكه ی با كفایتی بود. خیلی به فكر رفاه مردمش بود. كشورگشایی و جنگ و جدال پدرش را گذاشت كنار و به جای آن در راه آبادانی كوشید.

این ملكه اقدامات مثبت بسیاری داشت از جمله آن كه آزادی انتخاب مذهب اعلام كرد. آموزش ابتدایی را برای عموم كودكان مجانی و اجباری كرد.
و اما زندگی خانوادگی ملكه: این ملكه از روی عشق (و نه چنان كه بین خانواده های اشرافی مرسوم است به خاطر قدرت) با جوانی ازدواج كرد. ملكه از او ۱۶ فرزند به دنیا اورد!(بله! شانزده!) معروف است كه تا لحظه ی زایمان هایش در حال رسیدگی به امور مملكت بوده است. در اوایل سلطنتش كه قحطی آمده بود مردم جلوی قصر شورش كرده بودند. ملكه ولیعهد خردسالش را سوار اسبش كرد وبه میان مردم خشمگینی رفت كه شعار مرگ وی وفرزندش را سر می دادند. از انها دلجویی كرد و با آنها عهد بست كه مشكلات معیشتی آنها را حل كند و به عهدش وفادار ماند.
یك همچین ملكه ای بود! و اما از زندگی خانوادگی شان. در خانواد ه ی آ نها از فساد مرسوم در خانواده های اشرافی و درباری خبری نبود.
سئوال اینجاست كه شاه (همسر ملكه) چه می كرد. البته اثر یك كارش را در بالا تلحویا گفتم. غیر از ان چه می كرد

همسر ملكه ترزا مردی خوش ذوق بود كه به موسیقی علاقه داشت. كار بزرگی كه او كرد حمایت از موسیقدانان بود. نتیجه حمایت های او همانا رشد عجیب موسیقی در وین آن دوران بود. موسیقدانان بسیاری تربیت شدند كه گل آنها بتهوون و موتزارت و.... بود.
بستر فراهم شد و چند تایی هم این جوری گل كردند.

از وین موسیقی پرور قرن 18 میلادی بیابیم به زمان حال و ایران خودمان و از موسیقی هم بیاییم به سراغ فیزیك.

ببینید! من فكر نمی كنم با گشتن دنبال نابغه ما بتوانیم در فیزیك پیشرفت كنیم. به جای آن باید بستر سازی كنیم. باید دروس جدی بدهیم. كلاس درسی كه دقیقه به دقیقه اش برای دانشجو آموزنده باشد. كلاس درس های منظم.
باید سمینارهای جدی و منظم داشته باشیم. باید همایش های جدی و منظم داشته باشیم. باید روش های ارزیابی كار علمی درست و درمان داشته باشیم و مكانیزمی برای تشویق كار علمی با كیفیت بالا.
بالارفتن كمیت مقاله ها خوب است اما بالا بردن كیفیت قدمی بزرگ تر و سخت تر است. كیفیت هم در ایزولگی بالا نمی رود.
فرض كنید من یك ایده ی خوب دارم. باید دور و بر من پر باشد از كسانی كه با محاسبات متنوع نزدیك به آن آشنایند و با كمك هم می توانیم این ایده را بپرورانیم.
ایده ها از كجا می آیند؟! از صحبت ها و بحث هایی كه در حاشیه ی سمینارها و همایش ها در می گیرد. بین كسانی در می گیرد كه ذهنشان درگیر مسئله های مورد نظر است. هركدام از منظری نگاه می كنند وقتی با هم بحث می كنند ایده ها در ذهنشان شكل می گیرد. بعد تماس می گیرند با كسی كه در آن زمینه تجربه ی كار دارد و این گونه است كه مقالات با كیفیت بالا نوشته می شوند . بعد یارو می رود و جایی سمینار می دهد. به دنبال ان باز بحث صورت می گیرد و از دل آن هم ایده های ناب متولد می شود.

این بستر كه فراهم شود از دلش ویتن و اینشتن و.... هم بیرون می آیند. اما در خلا چنین چیزی رشد نمی كند. ویتن و اینشتن و.... ادم های عجیب و غریبی نیستند. شاید تذكره نویسان و ژورنالیست ها بخواهند با بزرگ نمایی برخی اخلاقیاتشان آنها را عجیب و غریب نشان دهند. خوب! اخلاق بقال محله ما را هم زیر ذره بین بگیرید او هم یك اخلاق های به خصوص دارد كه می تواند مایه ی داستان سرایی شود! ژورنالیست ویتن یا اینشتن را می بیند روی آن اخلاقیات زوم می كند تا داستانش جلب توجه كند. اما آن اخلاق ها نیستند كه از ویتن ویتن ساخته اند. ویتن محصول همان بستری است كه توضیح دادم. فرق ویتن با دیگری كه در همان محیط است آن است كه یك مقدار تیزهوش تر بوده (البته نه خیلی زیادتر) و یك مقدار هم بیشتر كار كرده. شاید هم یك كوچولو خوش شانس تر بوده. به هر حال یك جمع انسانی یكی دو نفر این جوری گل می كنند. اما نه در یك صحرای برهوت.
اگر آن بستر نبود تیزهوشی و یا حتی تلاش بسیار ویتن راه به جایی نمی برد. در كنار ویتن و در پشت او عده ی بسیاری هستند كه نامشان در جراید نمی آید اما بدون تلاش های علمی آنها ویتنی هم نبود. خود ویتن و اینشتن و..... هم به این نكته نیك آگاهند.
به تاریخ خودمان هم بنگریم می بینیم به طور مثال این سینا و ابوریحان در خلا رشد نكردند. آنها در همان دورانی بودند كه هزاران دانشمند برجسته در منطقه بودند هرچند شاید به اندازه ی این دو معروف نباشند.
خود ابن سینا و ابوریحان هم از این نكته نیك اگاه بودند. به خصوص ابوریحان كه فعالانه در جهت گسترش این بستر تلاش می كرد. كاملا آگاهانه. كتاب ماللهندش گواه این مدعای من است. بستری فراهم بود كه چنین افرادی در آن رشد كردند.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           0 باخیش

اخلاقیات محیط زیست

سه شنبه 15 مرداد 1392
+0 به یه ن

متن زیر را حدود 4 سال پیش نوشته بودم

از دهه شصت و هفتاد میلادی در دانشكده های فلسفه معتبر دنیا و در بخش "فلسفه اخلاق" مبحثی مطرح شده به نام " اخلاقیات محیط زیست یا environmetal ethics. دو نگرش كاملا متفاوت به این مبحث وجود دارد یكی deep ecology و دیگری anthropocentrism.

در دیدگاه اول انسان چون جزوی از طبیعت است بر خود لازم می داند تا از آن حفاظت كند. بنا به نظر طرفداران این فرضیه انسان به واسطه انسان بودنش حق ندارد كه عرصه را بر موجودات دیگر تنگ كند. این دیدگاه در فلسفه غربی نسبتا جدید است. در ایران نیز من چندان این طرز فكر را پررنگ نمی بینم. شاید بتوان گفت سهراب سپهری تنها متفكر مشهور ایرانی است كه چنین گرایشی از خود نشان می دهد. در این دیدگاه انسان و منافع او محوریت خاصی ندارد. در دیدگاه دوم، "انسان" خود را موظف می كند تا از محیط زیست به خوبی حفاظت كند چرا كه به این نتیجه رسیده كه توسعه پایدارخود او نیاز به جلوگیری از تخریب محیط زیست دارد. نگرش سومی هم مطرح است كه با عنوان كلی اكوفمینیسم شناخته می شود. از دید طرفداران این فلسفه، تخریب محیط زیست با استثمار زنان در جوامع مردسالار از یك جنس است. جالب است بدانید كه در دنیا گروه های حمایت از محیط زیست و حمایت از زنان ارتباط تنگاتنگ دارند. درصد قابل توجهی از چهره های شاخص حمایت از محیط زیست را زنان تشكیل می دهند: از زنان بی نام و نشان روستایی هندی در جنبش chipkoگرفته تا برندگان مشهور جایزه با پرستیژ گلدمن.
من در این فعالیتی كه در ذهن دارم می خواهم رویكردی را در نظر بگیرم كه تا حد امكان تحریك آمیز نباشد وكمترین واكنش منفی را منجر شود. والّا راه به جایی نخواهیم برد! والّا همه انرژی مان در مبارزه تلف خواهد شد! همّ و غمم را می گذارم تا ثابت كنم كه حفظ محیط زیست برای سلامت عمومی جامعه
و اشتغال و توسعه ضروری است. به عبارت دیگر دیدگاه anthropocentrismرا بر می گزینم. اشاره ای هم به اكوفمینیسم نمی كنم چون كه خیلی ها با شنیدن فمینیسم به موضع حمله می روند ( برخی زنها حتی شدید تر از مردها!). تاكید می كنم كه حفاظت از محیط زیست ریشه عمیق در فرهنگ ما ایرانیان دارد اما با توجه به مدرنیزه شدن سریع، ما نیازمندیم با ابزار و نگرشی نوین به مساله بازنگری كنیم.

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           2 باخیش

قسمت سوم و پایانی- چشم انداز آینده در مدل یك فروشگاه بزرگ

شنبه 12 مرداد 1392
+0 به یه ن

نوشته ی چهار سال پیش شاهین در وبلاگ منجوق:

در دو قسمت قبلی به تبیین نظر شخصی خود برای مدل بهینه برای توسعه پژوهش در قالب یك مثال اقتصادی پرداختم. به نظر من در قدم اول مدل دكه شروع خوبی است كه خوشبختانه در بحث پژوهش فیزیك در كشور این قدم با زحمات دست اندر كاران برداشته شده است. در حال حاضر به نظر من مدل توسعه یك فروشگاه بزرگ بر مدل دكه های زنجیره ای برتری دارد. هر چند كه این مرحله دوم به انجام نرسیده و هنوز در آستانه ورود به آن هستیم، فكر كردن به قدم بعدی و چشم اندازهای متفاوت متصور برای آینده در قالب یك فروشگاه بزرگ مفید و بلكه ضروری است.
فرض كنید كه دارای یك فروشگاه نسبتا بزرگ هستیم و این فروشگاه در كار خود موفق است. در تناظر با مرحله قبلی دو چشم انداز برای توسعه فروشگاه متصور است: یكی این كه به تاسیس یك فروشگاه دیگر، مشابه فروشگاه اول بیاندیشیم و در بلند مدت آن را به یك فروشگاه زنجیره ای ارتقا دهیم (مدل فروشگاه های زنجیره ای) و یا این كه با توسعه فروشگاه مورد نظر آن را به فروشگاهی مجلل در یك برج چندین طبقه كه هر طبقه آن به طور اختصاصی یك نوع كالا عرضه می كند تبدیل كنیم (مدل برج-فروشگاه). در هر صورت ودر هر دو چشم انداز فوق اداره فروشگاه زنجیره ای و یا برج-فروشگاه به داشتن یك هیات مدیره و مدیران متعدد میانی نیاز دارد و صحبت هر یك از این دو بدون توجه به تربیت نیروی متخصص مورد نیاز طی مسیر شكل گیری، واقعی به نظر نمی رسد.
در مدل فروشگاه زنجیره ای تاكید بر دست یابی به سود هر چه بیشتر با عرضه محصولاتی با استاندارد متوسط در سطحی بسیار وسیع است. اما در مدل برج-فروشگاه تنوع كیفیت از متوسط تا اعلا مد نظر است. در اداره هریك از بخش های یك برج-فروشگاه علاوه بر فن اداره یك فروشگاه نیاز به تخصص ویژه برای ارائه محصول درجه یك و اعلا نیز وجود دارد. در حالی كه اداره یك فروشگاه زنجیره ای بیشتر نیازمند مدیریت قوی و نه تخصص در تشخیص كیفیت كالاست.

به نظر من مدل برج-فروشگاه از این جهت كه در آن امكان ارائه كالای درجه یك و اعلا وجود دارد، بر مدل فروشگاه زنجیره ای برتری دارد. هرچند ممكن است این نظر من در این مثال اقتصادی از لحاظ سود خالص خیلی مقرون به صرفه نباشد، در ما به ازای آكادمیك ودر مدل توسعه پژوهش كه غایت هدف آن بر اساس كیفیت ونه كمیت تعریف می شود قطعا برتری دارد.

ممكن است تصور شود كه مدل توسعه دكه های زنجیره ای در مرحله دوم می تواند مقدمه مناسبی برای مدل فروشگاه های زنجیره ای در مرحله سوم باشد. اما به علت اختلافات اساسی موجود در طرز فكر ناظر بر اداره دكه –مستقل از تعداد آن- با فروشگاه به نظر من گذر از دكه های زنجیره ای به فروشگاه زنجیره ای- اگر ناممكن نباشد گذاری پر خطر است و نیازمند جهش فكری بزرگی از سوی اداره كنندگان است.
حال باید دید كه آینده چگونه رقم خواهد خورد.
به امید آینده ای بهترشیخ جباری 27/1/88

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           11 باخیش

بخش دوم- مدل توسعه دكه های زنجیره ای یا یك فروشگاه بزرگ

پنجشنبه 10 مرداد 1392
+0 به یه ن

نوشته ی چهار سال پیش شاهین در وبلاگ منجوق: 
 
فرض كنید كه پس از مدتی كسب و كار دكه مزبور – كه ابتدا فقط با فروش روزنامه شروع به كار كرده بود-رونق گرفت ودر كنار روزنامه، مجله و كتاب های جیبی ، كم كم تنقلات و پفك و تخمه و پف فیل را نیز به اقلام خود افزود وبا پیشرفت بیشتر، جلوی دكه خود سایه بانی زد و برای رهگذران چراغی نیز روشن كرد و به فضای اطراف دكه خود رسید و خلاصه در دكه داری به نهایت خود رسید. كم كم صاحب دكه سرمایه بیشتری می اندوزد و امكان توسعه كار برایش مهیا می شود. دو امكان وجود دارد كه باز به دو چشم انداز متفاوت مربوط می شوند:
یكی این كه دكه مزبور وسرمایه گرد كرده را تبدیل به یك دكان كوچك كند و یا این كه دكه دیگری یك چهارراه آن طرف تر درست كند و مثلا پسرش یا برادر كوچكترش را در آنجا به كار بگمارد. هر كدام از این دو البته نقاط مثبت خود را دارند . تهیه دكان تثبیت بیشتری به همراه دارد و مكانی است كه علاوه بر ارزش افزوده ملك، قابلیت فروش اجناسی با تنوع بیشتر را فراهم می كند. از سوی دیگر داشتن دو دكه سود دهی بیشتری در كوتاه مدت دارد. مهمتر آن كه شخص مزبور دیگر در كار دكه داری خبره است و احتمالا این نكته تضمین ذهنی بیشتری به شخص می دهد.به هر حال خصوصیت دكه سود آوری بیشتر در كوتاه مدت و خصوصیت دكان سود آوری نسبی در بلند مدت و ثبات بیشتر است. حال خود می توانید در حالت ایده آل مثال بالا را تعمیم دهید و به چشم انداز مورد نظر من در این «مرحله دوم» دست یابید: یكی بعد از مدتی سر تمام چهار راه های شهر تعداد زیادی دكه دارد – مدل دكه های زنجیره ای- كه هر كدام روزنامه، كتاب جیبی و احتمالا تنقلات و تخمه و آجیل نه چندان مرغوب –اما با توجه به وسعت دامنه عمل- با تیراژی بالا می فروشد و سود خوب و درآمدی مناسب دارد. دومی كه به توسعه دكان خود مشغول بوده اكنون صاحب یك فروشگاه بزرگ شده است.

به نظر من، در حال حاضر –به لحاظ كار تحقیقی در علوم پایه و به ویژه فیزیك در مرحله انتخاب بین این دو چشم انداز متفاوت قرار گرفته ایم. انتخابی كه به سلیقه من درست و مناسب می آید انتخاب دوم یعنی مدل توسعه یك فروشگاه بزرگ است. هر چند كه دوستان دیگری ممكن است نظر به اولی داشته باشند. باز هم تاكید می كنم كه هر كدام از این دو سلیقه به جای خود محترم و با ارزش است.
بگذارید این نكته را كمی بازتر كنم:

الف) تاجر موفق كسی است كه جنسی را عرضه كند كه خریدار داشته باشد. از این رو تاسیس فروشگاهی مجلل كه در آن آجیل و تنقلات درجه یك و اجناس لوكس عرضه می شود در جامعه ای روستایی كه عموم نیازهایشان توسط فروشنده ای دوره گرد یا یك دكه كوچك قابل وصول است به دور از شرط اولیه تجارت و كسب و كار است. از همین رو نقطه شروع می بایستی كه از یك دكه كوچك باشد. اما شاید این روند باید در مرحله دوم بازنگری شود. به هر صورت چشم انداز "دكه های زنجیره ای" قابل تامل است.
ب) به نظر من- و تاكید می كنم كه این نظری مبتنی بر سلیقه شخصی است و منافی نظر مقابل نیست- مدل توسعه دكه های زنجیره ای ومدل توسعه یك فروشگاه بزرگ لزوما منافی هم نیستند و می توانند به موازات هم دنبال شوند البته نه توسط یك شخص یا یك گروه بلكه توسط گروه های مختلف.
پ)علاوه بر سود آوری بیشتر در بلند مدت یكی از عوامل متمایز كننده مدل یك فروشگاه بزرگ نسبت به مدل دكه های زنجیره ای تنوع و كیفیت بالاتر محصولات عرضه شده است. هرچند در یك فروشگاه بزرگ، عموما كالاها استانداردی متوسط و رو به خوب دارند، بهترین و درجه یك و اعلا نیز نیستند. اما در مدل دكه های زنجیره ای ، اجناس با تیراژ بسیار بالا ولی با تنوع كم و با كیفیتی نسبتا نازل عرضه می شوند.

ت) در تطابق این مثال دنیای تجارت با دنیای تحقیق باید جای كالای عرضه شده را مقالات تولید شده، كمیت و تیراژ كالاها با كمیت وتعداد مقالات تولید شده و كیفیت كالا با كیفیت كار تحقیقی مورد نظر عوض كرد. همچنین باید توجه داشت كه كار تحقیقی یك كار بین المللی است و محل عرضه و كسب و كار آن نیز باید بین المللی باشد و البته در سطح بین المللی نیز موسسات با استاداردهای متفاوت وجود دارند و هر یك تولیداتی در حد بضاعت خود دارند. اما نكته وجود استانداردی مشخص و جا افتاده است.

ث) یكی از عواملی كه به توسعه كمك شایانی می كند جذب و استفاده از سرمایه های خارج (اعم از انسانی و مالی)
و به ویژه ایرانیان مقیم خارج است و یكی از مهمترین نكات برای موفقیت در جذب سرمایه خارجی داشتن زیرساختهای مناسب است.
درمورد بحث توسعه آكادمیك نیز این نكته مصداقی صریح و بارز دارد. در بخش اول گفتیم كه برخی ترجیح می دهند كه مدارج ترقی را در فروشگاهی بزرگ طی كنند –چرا كه شرایط رشد را در قالب كار در فروشگاهی بزرگ مهیاتر از درست كردن دكه ای از آن خود می بینند. حال تصور كنید كه شخصی پس از مدتی كار دریك فروشگاه بزرگ تصمیم به كار یا سرمایه گذاری در كسب و كار "دوستان قدیم" كه با تاسیس دكه كار خود را شروع كرده اند گرفت. از این منظر هم مدل یك فروشگاه بزرگ بر مدل دكه های زنجیره ای برتری دارد، زیرا امكان بسیار مناسب تری را بر استفاده از امكانات و سرمایه های خارجی فراهم می كند. البته باید تاكید كنم كه به نظر من هر چند باید تلاشی جدی و واقعی برای استفاده از پتانسیل سرمایه های خارجی نمود، برنامه ریزی خود را نباید صرفا بر اساس آن بنا كرد.
در قسمت آخر به ارائه چشم اندازی برای آینده می پردازم...



محمد مهدی (شاهین) شیخ جباری

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل

     بؤلوم : باخیش           یازار : یاسمن فرزان           5 باخیش
�