+0 به یه ن
قصد داشتم تا آبان ماه در این وبلاگ چیزی ننویسم اما خبر فرخنده جایزه فیلدز مریم میرزاخانی آن قدر مهم بود كه حیفم آمد مطلبی خاص وبلاگ آرزوبلاگ ننگارم. جایزه فیلدز مهمترین جایزه در رشته ریاضیات هست. می شود گفت چیزی همردیف جایزه ی نوبل در رشته ریاضی. این معتبرترین جایزه علمی هست كه تا كنون یك ایرانی دریافت كرده است. همچنین این نخستین بار هست یك خانم جایزه فیلدز را دریافت می كند. خبر بسیار فرخنده ای هست. زندگی نامه مریم میرزاخانی را می توانید اینجابخوانید.
این خبر فرخنده در كنار خوشحالی و هیجان یك سری بحث هم برانگیخته كه میل دارم اینجا به آنها بپردازم.
یك عده به خود و دیگران تشر می زنند كه چرا باید خوشحال باشیم؟! او كه در ایران نیست. در استنفورد آمریكاست. می گویند از خود متعجبیم كه چرا خوشحال می شویم! باید بگویم اگر خوشحال نمی شدید جای نگرانی داشت. اصلا برای خوشحالی كه دلیل و اثبات نمی خواهد. برای ناراحتی هست كه دلیل می خواهد. اگر كسی از شنیدن خبر به این خوبی خوشحال نشود لابد یك مشكل عظیم دارد! این چه طرز فكری هست كه بین ما ایرانی ها رواج پیدا كرده كه حتی در خوشترین لحظات و با شنیدن بهترین خبرها گمان می كنیم اگر بگردیم و اثبات كنیم دلیل شادی پوچ هست خیلی عمیق و حكیمانه رفتار كرده ایم و از افراد سطحی فاصله جسته ایم!؟ همچین خبری نیست. آدم عاقل و فهمیده هر چه قدر هم زیر مشكلات زندگی باشه دنبال بهانه می گرده تا خودش و دور و بری هایش را دلشاد كنه. خبر به این مهمی و مباركی كه دیگه جای خود داره. اگر حرف مینجیق بی مقدار را قبول ندارید ببینید كنفوسیوس حكیم در این باره چی می گه:
- “The superior man is satisfied and composed; the mean man is always full of distress.”
- “The wise find pleasure in water; the virtuous find pleasure in hills. The wise are active; the virtuous are tranquil. The wise are joyful; the virtuous are long-lived”
خلاصه! هیچ جای نگرانی از خوشحال شدن نیست!!!! سئوالی كه منطقی تر هست این هست كه "حالا او جایزه ای برده! مباركش باشه! مبارك خودش باشه! مبارك خانواده اش باشه! مبارك استنفورد باشه! این وسط چی به ما می رسه كه بخواهیم شادی كنیم و خبر را جدی بگیریم؟!" اولا شادی ای كه می كنیم بزرگترین هدیه هست برای ما. ثانیا, این كه چه استفاده ای ما می توانیم ببریم بسته به قابلیت و لیاقت خودمان داره.
مطلب زیر را در قیل و قال علم منتشر كرده بودم و اینجا هم تكرار می كنم و بعد حرفم را ادامه می دهم:
"
در این جهت, كتاب "امی نوتر, مادر جبر نوین" ترجمه آقای حسن فتاحی را دوباره معرفی می كنم.
برای اطلاع بیشتر به اینجا مراجعه كنید. كتابی است كه خواندن آن را به تمام دانش آموزان مدارس و معلمین عزیز كشور توصیه می كنم. مخاطب اصلی كتاب دانش آموزان هستند. این كتاب از یك نظر شبیه گلستان سعدی است. ازاین نظر عرض می كنم كه هر گروه سنی به نوعی با كتاب و شخصیت ریاضی دان بزرگ امی نوتر ارتباط برقرار می كند و نكته ای می بیند كه برایش جذاب هست. افراد بین 18 تا 40 سال از پشتكار امی نوتر درس ها خواهند آموخت. برای افراد بین 40 تا 60 سال خواندن عقاید و گرایش های سیاسی امی نوتر و جامعه ی ریاضیدانان آن زمان آلمان جالب و در خور توجه خواهد بود (احتمالا دانش آموزان به این نكته اصلا توجه هم نخواهند كرد و حسی نخواهند داشت). برای افراد بالای 60 سال حال و هوای زندگی و كودكی امی نوتر یادآوری ای نوستالژیك از دورانی خواهد بود كه مصرفگرایی این قدر دنیا را به اشغال خود در نیاورده بود. خلاصه این كتاب را به همه گروه های سنی بالای هفت سال توصیه می كنم. امیدوارم روزی بیاید كه شمارگان این قبیل كتاب ها در ایران به میلیون برسد همان طور كه تیراژ برخی كتاب ها در اروپا و آمریكا به راحتی به این رقم می رسند."
بله! كاركرد اصلی این گونه جایزه ها برای جامعه همانا علاقه مند كردن شهروندان (به خصوص نوجوانان) به علم و پژوهش هست. در اروپا و آمریكا از این گونه موقعیت ها نهایت استفاده را می برند. متاسفانه در جامعه ایران این نگرش وجود ندارد. امیدوارم كم كم این نگرش را بتوانیم با كمك هم به وجود آوریم.
جایزه ی مریم فرصتی هم می تواند باشد تا در رسانه داخلی و خارجی بخشی از مردم ایران ظاهر شوند كه معمولا تریبون ندارند و تصویری از آنها منتشر نمی شود. صدایشان هم جایی منعكس نمی گردد. نه مثل امثال ب.ز. و ش.ج. ثروت بی حد و اندازه به جیب زده اند كه به آن واسطه مطرح شوند و نه زندگی شان به لحاظ مادی یا فرهنگی و اجتماعی آن قدر داغون هست كه فیلمسازان موج روشنفكری ما زندگی شان را سوژه قرار دهند و در فستیوال های فیلم جهانی مطرح سازند. این بخش از مردم ایران كه از قضا در اكثریت مطلق هستند دیده نمی شوند!
الان در اینترنت بگردید عكس های با نمك و خندان و دوان مریم خردسال را می بینید كه در رسانه های خارجی منتشر گشته اند. این برای چهره ایران خیلی مثبت هست. می دانید كه در رسانه های خارجی چه قدر علیه ایران سیاه نمایی می شود. این سیاه نمایی متاسفانه حتی علیه خانواده ی معمولی ایرانی هم هست. حالا عكس های كودكی مریم در رسانه های بین المللی منتشر شده. مریم دنیا می بینند كه یك دختر بچه ایرانی از طبقه متوسط مثل همتایانش در همه جای دنیا می دود و می خندد و بازی می كند. و یا وقتی به نوجوانی می رسد با بابا و مامانش می رود مسافرت و موقع عكس گرفتن همدیگر را در آغوش می كشند. این دو سه عكس مریم به اندازه ی میلیون ها مقاله و فیلم تبلیغاتی در مورد ایران گویا و تاثیر گذار خواهد بود. شاید بگویید اینها كه خیلی چیزهای معمولی و نرمالی هستند. دقیقا نكته همینجاست. من و شما می دانیم اینها معمولی هستند. اما در غرب آن قدر سیاه نمایی علیه این منطقه شده كه در مخیله شان نمی گنجد كه زندگی خانواده ی متوسط ایرانی همین جوری "معمولی" هست. بازی روزگار را ببین كه یك ایرانی باید كاری در حد گرفتن جایزه ی فیلدز بكند كه تازه مردم بفهمند زندگی روزمره خانواده های ایرانی كاملا معمولی هست! به بهانه این عكس های كودكی و نوجوانی مریم, مردم دنیا همچنین زیبایی های توریستی ایران را هم می بینند. تبلیغ در حد وسیع ولی مفت و مجانی هست برای توریسم ایران.
یك كار خوبی هم فعالان حقوق زنان در این روزها دارند می كنند و آن مطرح كردن وضعیت پاسپورت فرزندان خانم هایی هست كه با یك خارجی ازدواج می كنند. به فرزند خانم ایرانی كه با یك خارجی ازدواج كرده پاسپورت و شناسنامه ایرانی نمی دهند. هر موقع این خانم بخواهد به وطن سفر كند باید برای فرزندش ویزای ایران بگیرد! عكس های مریم با دخترش كه منتشر شده فرصتی فراهم اورده كه این نكته در رسانه ها جلب توجه كند و فعالان حقوق زن بتوانند این معضل را بیان كنند و به گوش ها برسانند. قبلا هم می گفتند ولی كمتر شنیده می شد.
همه ی اینها را كه گفتم به نكته ی اصلی برسم كه اتفاقا مخاطبش در درجه اول خودم هستم و بعد همسرم و بعد هم بقیه. من مریم را از نوجوانی می شناسم. می توان گفت از نزدیك هم می شناسم. دوبار باهم همسفر بودیم. من سر كلاس های دانشكده ریاضی به صورت مستمع آزاد می رفتم. هم همكلاس بودیم و هم همسفر. چیزی كه در مریم خیلی شاخص بود و عامل اصلی موفقیت او شد (و امیدوارم بعد از این هم بشود) آن بود كه دقیق می دانست چه می خواهد و مستقیم هم در جهت آن حركت می كرد. همین عامل موفقیت هست. فرق عمده ی استنفورد با مراكز دانشگاهی ایران این هست كه در استنفورد زمینه ای فراهم می سازند كه افراد با تمركز كامل به كار علمی و پژوهشی شان برسند. در ایران تمام هم و غم برخی افراد در مراكز دانشگاهی و پژوهشی آن هست كه حاشیه هایی بسازند كه افراد توانمند را به آن گرفتار كند تانتوانند به كار پژوهشی شان برسند. ببینیم ما چه می خواهیم و هدفمان چیست. ما هم تا جایی امكان دارد به حملات حاشیه سازان جا خالی بدهیم و سعی كنیم كه در راه هدفمان مستقیم و با تمركز حركت كنیم.
سال گذشته در تیر ماه مطلبی نوشته بودم به عنوان زندگی نامه بزرگان اهل تمیز. البته راجع مریم نبود. اما حال كه مریم عزیز این جایزه مهم را برده، بازخوانی آن مفید می تواند باشد.
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک
تویتر
گوگل