یکشنبه 8 فروردین 1400
+0 به یه ن
چند سال پیش که دلار هنوز این اندازه گران نشده بود، درمراکز خرید نزدیک خانه ما اسباب بازی فروشی های بزرگی بود که اسباب بازی های متنوع خارجی داشتند. اون دسته از اسباب بازی ها که ساخت چین بودند، محصول درجه یک بودند. مشابه همان هایی که به اروپا صادر می کنند.
از وقتی ارز گران شد اکثر آنها بستند. در فقدان رقیب خارجی در بازار، الان عروسک دست ساز می تواند بازار خوبی داشته باشد.
تجربه چند ماه پیشم را می گویم:
آشنایی دارم که شغل اصلی اش تمیزکاری منازل هست. در کنار آن گاهی فرش هم می بافت، گاهی هم قلاب بافی می کرد و گاهی هم کاردستی درست می کرد که به مشتری هایش می فروخت.
با قلاب بافی بیشتر رومیزی (از آن رومیزی های سفید مورد علاقه مامان بزرگ ها) و نیز دستمال دستگیره قابلمه درست می کرد. اینها هم زیاد بازار فروش نداشت. خانم ها ی جوان تر که مشتری او بودند به آن قبیل رومیزی ها علاقه زیاد نداشتند. مسن تر هم معمولا خود دارند یا خود می بافند در نتیجه زیاد نمی خرند.
از وقتی کرونا آمد آشنای ما غمگین بود که کمتر برای کار تمیزکاری از او دعوت می شود. به او پیشنهاد کردم که عروسک ببافد. چند مدل از اینترنت دیدم و به او سفارش دادم. آنها را بافت. کلا حدود ۲۰۰ هزار تومان شد. به او یاد دادم که به مشتری هایش بگوید که می تواند سفارش عروسک بگیرد تا در جشن تولد بچه ها به عنوان جایزه به مهمانان کوچولو بدهند. (در تولدهای کودکان میزبان هم به مهمانان کوچولو هدیه ای می دهد که به آن جایزه می گویند. هدیه کوچک و نسبتا ارزانی هست اما سعی می شود خاص و بانمک باشد. فکر کردم عروسک دست ساز کوچک برای این منظور مناسب باشد. چیزی خواهد بود نسبتا ارزان که می توان به راحتی ۲۰-۳۰ تا از آنها را خرید. از سوی دیگر چون سفارشی است خیلی هم بازاری نخواهد بود که کودک در هر بقالی ای بیابد و برایش بی ارزش باشد.)
این آشنا ی ما این پیشنهاد ها را انگار خوب جدی گرفته. یکی از مشتری هایش مربی مهد کودک هست . برای او سفارش عروسک به عنوان جایزه می دهد. با این که به علت کرونا از جشن تولد و ..... هم خبری نیست اما باز هم می تواند سفارش بگیرد. در این چند ماه، عروسک سازی او خیلی پیشرفت کرده. اندکی پیش از عید محصولات جدیدش را آورد. کیفیت عروسکش به قدری خوب شده بود که من وسوسه شدم که بخرم. کاملا قابل رقابت با مشابه خارجی شده بود.
درآمد حاصل از عروسک بافی قطعا برای چرخاندن زندگی خانواده او کافی نیست. اما به عنوان درآمد مکمل روی آن حساب می کند. از قرار معلوم بیش از بافت فرش سودآور هست به طوری که وقتش را روی عروسک سازی گذاشته. عروسک ها را در یکی دو روز می بافد و آماده می کند. اگر عروسک با نمک از آب در بیاد مشتری اش تضمین شده است. اما برای فرش باید ماهها وقت صرف کند و معلوم هم نیست که مشتری بیابد. خود ما در مورد عروسک می گوییم «ای بابا! ۳۰ تومن بیشتر که نیست! بذار بخریم. یک بچه دیدیم به او هدیه می کنیم.». اما فرش را که به این راحتی نمی توانیم بخریم!
این شخص ساکن شمال تهران هست و مشتری هایش هم مال همان منطقه هستند. با این حال درآمد عروسک سازی برایش قابل توجه هست. مخارج در شمال تهران خیلی بالاست.
چنین در آمدی برای یک خانوار در روستا یا در محلات حاشیه شهری می تواند بسیار بیشتر کار گشا باشد. البته در روستا خریدار عروسک به این قیمت هم نخواهد بود. این دیگه هنر حامیان و فعالان مدنی هست که بازار فروش بیابند. مثلا از طریق عرضه در اینستاگرام یا در مغازه های شهر.
من فکر می کنم اگر از اسباب بازی فروشی یا لوازم التحریر فروشی ها یا لباس کودک فروشی ها در کلانشهرها بخواهیم با کمال میل برای کمک به خانوار های بی بضاعت چند تا از این عروسک ها را برای فروش (بدون دریافت کارمزد) در مغازه شان عرضه می کنند. اگر عروسک ها یک مقدار از افسانه های محلی یا سمبل های توریستی هم الهام گرفته باشند می توان از مسئولان میراث فرهنگی یا گردشگری خواست که در غرفه موزه های شهر آن را به بازدید کننده ها عرضه کنند.
موزه ها در کشورهای خارجی اغلب یک فروشگاه بزرگ هم دارند که این گونه کالا ها را عرضه می کند. در موزه های ایران، جای خالی آن حس می شود.
البته این نوع بافتنی خیلی هم ساده نیست. هر کسی ذوق و استعداد و حوصله آموختن این قبیل هنرها را ندارد. . کسانی که به منظور ایجاد اشتغال به افراد بی بضاعت این قبیل کارهای دستی می آموزند اغلب با بی ذوقی آنها دلسرد می شوند. در حاشیه شهر اغلب شان می گویند من نمی توانم به من کمک بلاعوض کنید! در روستا مناعت طبع بیشتر هست و کمتر احتمال دارد که چنین بشنویم ولی احتمالا خواهند گفت به جای این کار ترجیح می دهم کار کشاورزی خودم را بکنم و سطح زیر کشت را افزایش دهم.
احسن این کاراین هست که سرمایه اولیه ای که نیاز دارد خیلی کم هست. قطعا زیر صد هزارتومان. اگر طرف مثل من بی استعداد و بی ذوق از آب در بیاد، بودجه زیادی هدر نداده.
پی نوشت: دوستی سایت باسلام را معرفی کرد. از سراسر ایران مردم محصولات خانگی خود را در این سایت عرضه می کنند. لینکش را می ذارم:
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک
تویتر
گوگل