مینجیق

+0 به یه ن

در انتهای یكی از یادداشت های قبلی چند كامنت گذاشتم كه در زیر آنها را باز انتشار می دهم:

من به این نابغه بازی ها معتقد نیستم. هر از گاهی در دانشگاه... چو می اندازند كه اینشتن ایرانی قرن 21 را پیدا كردیم. الكی گنده اش می كنند. الكی در دوران دانشجویی "استاد استاد" خطابش می كنند.
ذهنیتشان از جامعه ی علمی همان ذهنیت اساطیری یافتن "فر ایزدی" است. شهپر همایونی را به پرواز درمی آورند. بر شانه ی هر كه نشست آن را اینشتن ایرانی قرن 21 معرفی می كنند. بعد از یك مدت هم حوصله شان از او سر می رود و تصمیم می گیرند پوزش را بزنند!
با این كار بدبختش می كنند. پس فردا خارج هم برود اگر واقعا باورش شده باشد "فر ایزدی نابغگی" از آن اوست حال وحوصله ی درس خواندن و سیستم سلسله مراتبی دانشگاهی غرب را تحمل كردن ندارد. خیال می كند آنجا هم باید همین طوری بذارند روی سرشان. وقتی نذاشتند قهر می كند و به رفتاری خودتخریبی دست می زند.

این كه روش جامعه علمی درست كردن نیست.
من نظرم را در مورد هوش اكتسابی در داستان مایكل و بیژن به تفصیل گفته ام. دانشگاه دانشگاه باشد خرد خرد افراد می بالند و جلو می روند.

روش ایجاد بستری كه از آن كار پژوهشی خلاقانه و درجه یك در فیزیك یا ریاضی یا .... یا كارهای هنری دست اول بیرون بیاید این نیست كه شهپر همایونی را به پرواز در بیاوری كه بر شانه ی یك نابغه بنشیند. این راهش نیست.
موتزارت هم به این روش موتزارت نشد! واقعیت این است كه در وین آن زمان بستری برای كار موسیقی دست اول ایجاد شده بود. چه جوری؟! خوب یك مقدار به خاطر شرایط تاریخی سیاسی آن موقع. بابای ملكه ترزا رفت لشكر كشی كرد و قسمت اعظمی از ایتالیا از جمله ونیز را گرفت كه مركز موسیقی و هنر بود. آن زمان افرادی مثل ویوالدی بین ونیز و وین می رفتند و می آمدند.
بعدش ملكه ترزا ملكه شد. خیلی ملكه ی با كفایتی بود. خیلی به فكر رفاه مردمش بود. كشورگشایی و جنگ و جدال پدرش را گذاشت كنار و به جای آن در راه آبادانی كوشید.

این ملكه اقدامات مثبت بسیاری داشت از جمله آن كه آزادی انتخاب مذهب اعلام كرد. آموزش ابتدایی را برای عموم كودكان مجانی و اجباری كرد.
و اما زندگی خانوادگی ملكه: این ملكه از روی عشق (و نه چنان كه بین خانواده های اشرافی مرسوم است به خاطر قدرت) با جوانی ازدواج كرد. ملكه از او ۱۶ فرزند به دنیا اورد!(بله! شانزده!) معروف است كه تا لحظه ی زایمان هایش در حال رسیدگی به امور مملكت بوده است. در اوایل سلطنتش كه قحطی آمده بود مردم جلوی قصر شورش كرده بودند. ملكه ولیعهد خردسالش را سوار اسبش كرد وبه میان مردم خشمگینی رفت كه شعار مرگ وی وفرزندش را سر می دادند. از انها دلجویی كرد و با آنها عهد بست كه مشكلات معیشتی آنها را حل كند و به عهدش وفادار ماند.
یك همچین ملكه ای بود! و اما از زندگی خانوادگی شان. در خانواد ه ی آ نها از فساد مرسوم در خانواده های اشرافی و درباری خبری نبود.
سئوال اینجاست كه شاه (همسر ملكه) چه می كرد. البته اثر یك كارش را در بالا تلحویا گفتم. غیر از ان چه می كرد

همسر ملكه ترزا مردی خوش ذوق بود كه به موسیقی علاقه داشت. كار بزرگی كه او كرد حمایت از موسیقدانان بود. نتیجه حمایت های او همانا رشد عجیب موسیقی در وین آن دوران بود. موسیقدانان بسیاری تربیت شدند كه گل آنها بتهوون و موتزارت و.... بود.
بستر فراهم شد و چند تایی هم این جوری گل كردند.

از وین موسیقی پرور قرن 18 میلادی بیابیم به زمان حال و ایران خودمان و از موسیقی هم بیاییم به سراغ فیزیك.

ببینید! من فكر نمی كنم با گشتن دنبال نابغه ما بتوانیم در فیزیك پیشرفت كنیم. به جای آن باید بستر سازی كنیم. باید دروس جدی بدهیم. كلاس درسی كه دقیقه به دقیقه اش برای دانشجو آموزنده باشد. كلاس درس های منظم.
باید سمینارهای جدی و منظم داشته باشیم. باید همایش های جدی و منظم داشته باشیم. باید روش های ارزیابی كار علمی درست و درمان داشته باشیم و مكانیزمی برای تشویق كار علمی با كیفیت بالا.
بالارفتن كمیت مقاله ها خوب است اما بالا بردن كیفیت قدمی بزرگ تر و سخت تر است. كیفیت هم در ایزولگی بالا نمی رود.
فرض كنید من یك ایده ی خوب دارم. باید دور و بر من پر باشد از كسانی كه با محاسبات متنوع نزدیك به آن آشنایند و با كمك هم می توانیم این ایده را بپرورانیم.
ایده ها از كجا می آیند؟! از صحبت ها و بحث هایی كه در حاشیه ی سمینارها و همایش ها در می گیرد. بین كسانی در می گیرد كه ذهنشان درگیر مسئله های مورد نظر است. هركدام از منظری نگاه می كنند وقتی با هم بحث می كنند ایده ها در ذهنشان شكل می گیرد. بعد تماس می گیرند با كسی كه در آن زمینه تجربه ی كار دارد و این گونه است كه مقالات با كیفیت بالا نوشته می شوند . بعد یارو می رود و جایی سمینار می دهد. به دنبال ان باز بحث صورت می گیرد و از دل آن هم ایده های ناب متولد می شود.

این بستر كه فراهم شود از دلش ویتن و اینشتن و.... هم بیرون می آیند. اما در خلا چنین چیزی رشد نمی كند. ویتن و اینشتن و.... ادم های عجیب و غریبی نیستند. شاید تذكره نویسان و ژورنالیست ها بخواهند با بزرگ نمایی برخی اخلاقیاتشان آنها را عجیب و غریب نشان دهند. خوب! اخلاق بقال محله ما را هم زیر ذره بین بگیرید او هم یك اخلاق های به خصوص دارد كه می تواند مایه ی داستان سرایی شود! ژورنالیست ویتن یا اینشتن را می بیند روی آن اخلاقیات زوم می كند تا داستانش جلب توجه كند. اما آن اخلاق ها نیستند كه از ویتن ویتن ساخته اند. ویتن محصول همان بستری است كه توضیح دادم. فرق ویتن با دیگری كه در همان محیط است آن است كه یك مقدار تیزهوش تر بوده (البته نه خیلی زیادتر) و یك مقدار هم بیشتر كار كرده. شاید هم یك كوچولو خوش شانس تر بوده. به هر حال یك جمع انسانی یكی دو نفر این جوری گل می كنند. اما نه در یك صحرای برهوت.
اگر آن بستر نبود تیزهوشی و یا حتی تلاش بسیار ویتن راه به جایی نمی برد. در كنار ویتن و در پشت او عده ی بسیاری هستند كه نامشان در جراید نمی آید اما بدون تلاش های علمی آنها ویتنی هم نبود. خود ویتن و اینشتن و..... هم به این نكته نیك آگاهند.
به تاریخ خودمان هم بنگریم می بینیم به طور مثال این سینا و ابوریحان در خلا رشد نكردند. آنها در همان دورانی بودند كه هزاران دانشمند برجسته در منطقه بودند هرچند شاید به اندازه ی این دو معروف نباشند.
خود ابن سینا و ابوریحان هم از این نكته نیك اگاه بودند. به خصوص ابوریحان كه فعالانه در جهت گسترش این بستر تلاش می كرد. كاملا آگاهانه. كتاب ماللهندش گواه این مدعای من است. بستری فراهم بود كه چنین افرادی در آن رشد كردند.

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل