جمعه 23 مهر 1400
+0 به یه ن
یکی از سئوالات بسیار مهم پیش روی ما این هست که هدف از آموزش عمومی چیه. قبل از این که نظرم را در این باره بگم اجازه بدهید روشن کنم که در بحث حاضر منظورم از آموزش عمومی، فعالیت های ترویجی علم و دانش نیست. همین سئوال را می شه در مورد ترویج علم هم مطرح کرد. در اون باره من قبلا دو سخنرانی کرده ام که می توانید در لینک زیر آن را ملاحظه کنید.
اینجا در مورد هدف آموزش در مقاطع مختلف مدرسه و دانشگاه صحبت کنیم. آیا هدف آموزش عمومی این هست که
۱) دانش شهروندان بیشتر شود چون که دانش ذاتا ارزشمند هست ولو این که مشکلات جامعه را حل نکند.
۲) کودکان و جوانان را افرادی سازگار با ایدئولوژی برتر -که لابد همان ایدئولوژی حاکمیت هست!!! -به بار آورد.
۳) دانش آموزان و دانشجویان را آماده برای حرفه آینده خود کند. همچنین به آنها آداب شهروندی آداب معاشرت، ارزش های خانوادگی و حفظ محیط زیست و .... بیاموزد تا با همدیگر در جامعه و با طبیعت بهتر زندگی کنند.
۴) عشق!!! امسال در روز معلم در فضای مجازی عده زیادی نوشتند «ای معلم! فرزند مرا عشق بیاموز و دگر هیچ!». برای همین این مورد را هم گنجاندم و الا به عقل خودم تا صد سال دیگر هم نمی رسید که هدف آموزش می تواند «عشق» باشد!!
۵) .....؟؟؟
جواب من خودم ترکیبی از مورد (۱) و (۳) هست. برنامه ریزان درسی باید هدف اصلی خود را بذارند روی رفع نیازهای جامعه. مثلا وقتی در کشور ما درآمد اصلی از نفت و گاز هست باید روی آموزش مهندسی های مربوط به نفت و گاز سرمایه گذاری ویژه شود. وقتی سرزمین مان این همه زلزله خیز هست به آموزش های مربوطه باید توجه ویژه شود. حتما باید به اندازه نیاز جمعیت کشور پزشک و پرستار و ماما تربیت شود و......
اما فقط هم روی نیاز های ملموس نباید ملاک سرمایه گذاری در آموزش شود. به طور محدود تر روی رشته هایی هم که عده ای از روی کنجکاوی علمی یا علایق هنری و ادبی و فرهنگی، به آن علاقه مند می شوند باید سرمایه گذاری شود. تجارب تمدنی نشان می دهد وقتی راه رشد این قبیل فعالیت های علمی یا فرهنگی بسته می شود در دراز مدت (بازه زمانی دویست سیصد ساله) تمدن رو به افول می گذارد.
اگر سرمایه گذاری محدودی در این زمینه ها شود کافی است . اتفاقا سرمایه گذاری در این رشته های غیرکاربردی اگر از حدی بیشتر بشود، عده زیادی که علاقه و استعداد لازم را ندارند (به سودای الکی درآمدی و گرنتی و برو بیایی داشتن)، وارد این رشته ها می شوند. بعد هم نه خود کار جدی می کنند نه می ذارند اونها که علاقه و استعداد و ذوق کافی برای آن دارند کار درخور توجهی کنند. نمی ذارند بقیه کار کنند چون اگر بقیه کار کنند معلوم می شود که اینها دارند یللی تللی می کنند و سر مردم را شیره می مالند.
این از سرمایه گذاری ملی و دولتی روی آموزش! اما در سطح خانواده یا در سطح شخص، چه؟! آیا حتما خود را ملزم کنیم که دنبال آموزش به دلیل کسب فضیلت دانش باشیم؟! اگر خانواده ای چنین نکند یا نسبت به خانواده ای که فرزندانش را شدیدا ترغیب به تحصیلات می کند در سطح نازل تری از تمدن و فرهنگ قرار دارد؟
آیا آموزش باید در جهتی باشد که حتما شخص در آینده در حرفه خود از آن بهره مند شود؟
نظر من این هست که فرد باید برود دنبال علاقه اش و سعی کند در همان زمینه علاقه اش استعداد هایش را تا جایی که می تواند شکوفا کند. این طوری هم خودش احساس کامیابی می کند و هم در نهایت به جامعه خدمتی می رساند.
خانواده خوب و بافرهنگ آن هست که به فرزندانش کمک کند و زمینه ای فراهم آورد که استعداد ها و علایق خود را بشناسند و به دنبالش روند. شناخت استعدادها چندان هم کار آسان و بدیهی ای نیست. استعداد یابی و همچنین علاقه یابی، برخی راهکار ها دارد اما فرمول ساده شده، ندارد!
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک
تویتر
گوگل