+0 به یه ن
در فضای مجازی فایل صوتی دو متخصص عمران و زلزله دارد پخش می شود. اولی می گوید ساختمان های مهندسی ساز تهران زلزله را دوام می آورند. دومی می گوید با اطمینان نمی شود این ادعا را کرد چون تعداد فاکتور ها بسیارند. مثال نقض هم از زلزله نیومکزیکو می آورد که خسارات زیادی به ساختمان های بلندمرتبه مهندسی ساز وارد آمده بود.
هرچند در نظر اول متضاد می نمایند اما حرف هر دوی آنها صحیح هست
عموم سازه هایی که در ٢٠ سال اخیر به طور مهندسی و خارج از حریم گسل (فاصله یک کیلومتری از گسل) ساخته شده اند زلزله های متعارف فلات ایران را دوام می آورند. همان طور که نوشتم می لرزند اما فرو نمی ریزند. خانه هایی که ما در آنها زندگی می کنیم عموما از این دست هستند.
اما با یک احتمال خیلی کم ممکن هست یک زلزله نامتعارف در منطقه رخ دهد . مثلا تکان ها در جهتی خاص باشد که ساختمان در مقابل آن ایمن نشده است. همان طور که سخنران دوم این فایل صوتی اشاره کرد چنین چیزی ممکن هست اما آن چه که او نگفت ولی باید اضافه کرد آن است که احتمال آن کم هست. احتمال خطرات دیگری که در کمین ماهستند بیشترند. از جمله این خطرات بلایایی است که در اثر اضطراب بر سر خود می آوریم و در زلزله کوچک هفته پیش تهران شاهد نمونه های شومی از آن بودیم.
پس چه باید کرد؟ ما مردم معمولی باید سعی کنیم خانه ای بخریم یا اجاره کنیم یا بسازیم که در حریم یک کیلومتری گسل ها نباشد. درست هست که اطراف اکثر شهرهای ایران گسل هستند اما بیشتر مساحت شهرهای بزرگ خارج از این حریم یک کیلومتری قرار می گیرند. (شهرهای ایران نزدیک گسل ها ساخته شده اند چون در این نزدیکی منابع آب در دسترس ترند!)
خانه های اکثر ما خارج از این حریم هست. دوم این اگر خود سازنده هستیم به حرف مهندس خوب گوش کنیم. نمای سنگ مرمر هم نشد هم نشد! اما از پی و اسکلت و جوشکاری مناسب نباید غافل بشویم. اوستای جوشکار اگر کارش را خوب بلده هر چه قدر هم حقوق می گیره حلالش! نگیم این جوشکاری ها را کی قراره ببینه که من خرجش کنم؟! (بیشتر سازنده ها متاسفانه از این فکرها می کنند!) می دونید چه کسی قراره جوشکاری های زلزله را که زیر لایه های بعدی می مونه ببینه!؟ خود خود جناب زلزله!
اگر خودمان سازنده نیستیم از شرکت ها و سازنده های خوشنام و خوش سابقه بخریم. کسانی این که سی چهل سال در کار بساز بفروشی بوده اند و در این کار خوشنام مانده اند معمولا "بزن در رویی" عمل نمی کنند. اگر عمل می کردند در این سی چهل سال گندش در اومده بود و دیگر خوشنام نمی شدند.
بعدش که رفتیم داخل خانه در طراحی و دکوراسیون خانه دقت کنیم چیز سنگین و شل نباشه. یادمان باشد سازه مدرن ضد زلزله اتفاقا در زلزله، حسابی خواهد لرزید. گچ کاری بیخودی و زلم و زیمبو هرچه کمتر بهتر. همین طور گلدان و تابلوی سنگین و مهار نشده. مینیمالیسم و سادگی هم زیبایی و اصالت می آره هم ایمنی را بالا می بره.
این کاری است که ما باید بکنیم. و اما چه کاری پژوهشگران عمران بکنند؟
همان طور که سخنران دوم گفت هنوز مسئله ایمن سازی ساختمان مسئله بازی هست. اونها باید سعی کنند که روش های به صرفه ای بیابند که احتمال آسیب را در صورت وقوع زلزله های نامتعارف هم پایین بیاید. برای همین دولت ها باید از پژوهشگاه هایشان حمایت مالی کنند.
کار دیگه ای هم که هم ملت هم دولت باید بکنند (وامیدوارم ژورنالیست های نسل جوان همراهی کنند) این است که دست از حسرت گذشته بردارند و به آینده بیاندیشند. وقتی زلزله بم به وقوع پیوست یکی از روزنامه نگاران پیشکسوت برداشته بود شرو ور نوشته بود که ارگ بم که از فرهنگ ایرانی تغذیه شده می ایسته اما ارگ جدید نمی مونه. در صورتی که واقعیت کاملا خلاف آن بود. بنای خشتی ارگ بم فرو ریخت ولی بناهای مدرن "ارگ جدید" ماند و چه قدر هم در پروسه امداد رسانی به درد خورد.
دست از این نوستالژی ها و رمانتیک بازی ها برداریم! واقعیت خلاف این رویاهای شیربرنجی مورد علاقه ماست! با علم روز ساختمان بسازیم. با علم روز جامعه اداره کنیم. و.....
درسته در قدیم دو سه تا قصر یا مسجد یا کلیسا هم با دیوارهای قطور هم ساخته می شد که زلزله های شدید را هم طی قرون دوام آورده اند. اما در هر شهرچند تا از اینها بود؟! اکثریت مطلق مردم در قدیم در خانه هاو در وضعیتی زندگی می کردند که مسکن مهر ما در مقابلش شاهانه هست! اگر بخواهیم برای 80 میلیون ایرانی خانه مناسب بسازیم هزینه قصر تخت جمشید و مسجد شیخ لطف الله اصفهان را نمی توانیم برایشان بکنیم! باید به روش های مدرن که ایمن سازی را صرفه اقتصادی می بخشند رو بیاوریم و روی آنها سرمایه گذاری کنیم.
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک
تویتر
گوگل