گویش ها و لهجه های گوناگون زبان ترکی در ایران

+0 به یه ن

بهانه ناموجه برای سرکوب زبان های غیرفارسی در ایران


در واکنش به کارزار هایی نظیر #منوفارسی مخالفان سرسخت آن، فوری یادآوری می کنند که  خود غیرفارس زبان ها هم لهجه ها و گویش های مختلف رایج همزبانان خود را مسخره می کنند. از منظر این افراد ، این واقعیت سرکوب زبان های غیرفارسی در ایران را توجیه می کند و جوازی اخلاقی می دهد که همه غیرفارس زبانان را یکجا تحقیر کرد.
قطعا چنین جوازی اخلاقی نیست. وقتی می گوییم حرمت و کرامت انسان ها باید حفظ شود به این معنی نیست که اون انسان ها لزوما خود خیلی اهل حفظ  کرامت دیگران هستند. مظلوم بودن به معنای معصوم بودن نیست اما معصوم نبودن جوازی به ظالمان نمی دهد که هر بلایی دوست دارند بر سر او بیاورند.

اما نکته این هست که این مسخره کردن لهجه ها و زبان های دیگران خود از آموزش نادرست هست. ما نه در آموزش رسمی کشور و نه در پیام های صریح و یا زیرپوستی نهاد هایی مثل صدا و سیما هرگز نیاموخته ایم که مسخره کردن زبان ها و لهجه های دیگران غیر اخلاقی نیست. 
در حالی که چند دهه هست که در کشورهای پیشرفته چنین آموزش هایی به طور سیستماتیک انجام می گیرد.

🍀@minjigh

"چه کنیم که گویشوران لهجه های گوناگون ترکی در ایران کمتر لهجه های دیگر این زبان را مورد تمسخر قرار دهند؟"

تمسخر و تحقیر گویش ها و لهجه های مختلف ترکی توسط خود ترک زبانان متاسفانه واقعیتی در جامعه ماست. در میان تحصیلکرده های زمان شاه، بسیار شدید تر بود. خوشبختانه در نسل ما و نسل های بعد از ما با بالا رفتن حس هویت طلبی و لزوم اتحاد و همبستگی در جهت حفظ زبان مادری این تمسخرها و تحقیرها به طرز قابل توجهی کمتر شده است اما هنوز از بین نرفته. تُرک ستیزان و تُرکی ستیزان از مشاهده این نوع تمسخرها  واختلافی که بین ترک می اندازد با دُمشان گردو می شکنند و تا می توانند این اختلاف ها را برجسته می کنند و از آن برای ایجاد کدورت بین ترک ها سو استفاده می نمایند.

به هر حال، هر چند این عمل نادرست بین نسل های جوان تر کم شده اما هنوز وجود دارد. هنوز میزان آن به قدری است که آسیب زاست.

چه باید بکنیم؟ راه حل، آموزش صحیح و کارفرهنگی هست. با آموزش زبان ترکی هست که سواد ترکی مردم بالا می رود و با اصطلاح های رایج و طرز تلفظ های رایج بخش های دیگر ایران آشنا می شوند و از تمسخر از روی نادانی دست می کشند.


به علاوه، از سن کم باید به کودکان آموخت که به زبان ها ، گویش ها و لهجه ها و آداب و رسوم دیگران باید حرمت نهاد. بچه ها که یاد گرفتند به بزرگترهایشان هم یاد می دهند.
وقتی به این ذهنیت رسیدند با شنیدن اصطلاح یا کلمه ای ناآشنا از زبان خود اما گویشی دیگر به جای تمسخر ، سراغ گوگل می روند تا اتیمیلوژی آن را بیابند. باید اصطلاحات و لغات گویش های مختلف ترکی متداول در ایران را جمع آوری کرد. روی این موضوعات باید کارفرهنگی نمود.
فرهنگ لغتی در حد وقواره  فرهنگ لغت دهخدا لازم هست. همین الانش هم من وقتی لغتی با ریشه ترکی اما ناآشنا می شوم از طریق گوگل، دست به دامن دهخدا می شوم. حدود ٢٠ درصد مواقع در دهخدا این لغت را می یابم.
لغت نامه تخصصی ترکی در حد دهخدا برای گویش های ترکی رایج در ایران نیاز داریم.


🍀@minjigh

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل


  • [ ]