استنفوردها-تكرار از آبان 1386

+0 به یه ن

پیری با ایده های جوان و دلی جوانتر

للاند و جین پس از پركشیدن شاهزاده به آمریكا بازگشتند اما قبل ازبازگشت به خانه ابتدا در شرق آمریكا به سراغ دانشگاه های معتبری چون هاروارد رفتند و با روسای آنها درباره طرحی كه در ذهن داشتند به گفتگو نشستند. ابتدا استنفوردها در انتخاب بین یك موزه یا یك دانشگاه مردد بودند. اما پس از مشورت با این بزرگان مصمم شدند كه یك دانشگاه در محل املاكشان در كالیفرنیا بسازند.
در آن روزگاران دانشگاه های معتبر چون هاروارد تنها از دانشجویان مرد ثبت نام می كردند. به علاوه دروسی كه تدریس می شد از فارغ التحصیلان بیشتر یك "ادیب" می ساخت تا یك فرد با قابلیت های عملی برای پیشرفت و كار در زندگی. جین و للاند دانشگاهی می خواستند كه به این نوع محدودیت ها خط بطلان بكشد.آنها اصرار داشتند دانشگاه از دانشجویان شهروندانی "مفید" بسازد. به علاوه می خواستند از زنان هم به عنوان دانشجو ثبت نام كنند. اگر اشتباه نكنم این موضوع از نظر زمانی باید اندكی قبل تر از حركتی باشد كه در ایران خانم دولت آبادی و دیگران برای تاسیس مدارس ابتدایی دخترانه عمومی به راه انداختند. (البته مدارس خصوصی دخترانه كه در آن دختران متمولین و به ندرت دختران خدمتكاران آنها تحصیل می كردند از قدیم وجود داشتند و اعتراضی هم به آنها از طرف جامعه نبود.) بگذریم! از موضوع اصلی بحث منحرف شدم.


للاند ایده های خود رابا بزرگان هاروارد و دیگر دانشگاه ها در میان گذاشت. همه این ایده ها در حد تئوری از سوی آنها تایید شد. اما هنگامی كه استنفورد به آنها پیشنهاد ریاست چنین دانشگاهی می داد (صد البته با حقوق و مزایای چرب ونرم)آنها در عمل می گفتند كه توان انجام چنین كاری را ندارند. دل كندن از محیط جا افتاده دانشگاه های شرق و سفر به غرب وحشی و ساختن دانشگاهی در میان یك روستای به دور از هر گونه مظاهر تمدن نوین چیزی نبود كه از عهده آنها بر آید. به علاوه آنها به روش های قدیم خو گرفته بودند. آنها را یارای آن نبود كه با این همه ایده جدید به یكجا روبه رو شوند.
بالاخره یكی از این بزرگان یكی
ازدانشجویان سابق خود به نام جردن را كه آن موقع حدود چهل سال داشت به آنها معرفی كرد. باید تا كید كنم چهل سالگی برای ریاست دانشگاه سن بسیار كمی است. در آمریكا از "غوره نشده مویز گشتن" خبری نیست.

این پیر فرزانه می دانست كه بر پایی چنین دانشگاهی با چنین ایده های نوینی در چنین مكان دور افتاده انرژی یك جوان را می طلبد. آری چنین دانشگاهی رئیسی می خواست كه به همراه دانشگاه "تاتی تاتی" كند. زمین بخوردو بلند شود. قدم به قدم بردارد و راه رفتن بیاموزد. امتحان ایده های نو كار كسی نیست كه از اشتباه بهراسد.كار كسی نیست كه در لایه های عمیق ذهنش باور داشته باشد همه چیز را از قبل می داند. كار كسی نیست كه گمان كند تا دیگری بگوید "ف" او در خواهد یافت "فرنگیس". كاری كسی نیست كه می پندارد آنچه كه بقیه در آیینه نمی بینند او در خشت خام می بیند. كار كسی نیست كه اشتباهاتش را به دلیل این كه به شهرت و اعتبارچهل -پنجاه ساله اش لطمه می زند زیر فرش قایم كند. كسی می خواهد كه پیوسته به دایره تجربیاتش بیفزاید و اگر اشتباهی كرد زود آنها را تحلیل و جبران كند


استنفورد ها به سراغ جردن رفتند و او را به عنوان رئیس و رهبر دانشگاه استخدام كردند. از آن هنگام ورد زبانشان این بود رئیسی انتخاب كرده ایم كه به همراه خود دانشگاه رشد كند و بزرگ شود.

از نظر یك نفر مقیم سرزمین گل و بلبل روسای سی و چهل
ساله دانشگاه ها امری عادیند! اولین چیزی كه به نظر می رسد این است: استنفوردها رئیس جوانی انتخاب كردند كه بتوانند او را روی انگشت بچرخانند و نظرات خود را به او تحمیل كنند. اگر هم او روزی "شاخ در آورد" با هارت و پورت او را بترسانندو رویش را كم كنند. لابد یك نفر چهل و پنج ساله هم در بساطشان استخدام می كردند تا هر از گاهی این دو را به جان هم بیندازند و از این جنگ گلادیاتوری لذت ببرند و به سیاست دیرینه اما همواره موفق تفرقه بینداز و حكومت كن عمل كنند. نه خیر! استنفورد ها از این جنس افراد نبودند. خانه ای كه این گونه بنا شود به زودی از هم می پاشد.دانشگاه استنفورد از بدو پیدایش زلزله های زیادی به خود دیده اما بیش از صد سال است كه ماندگار است. طبعا راز ماندگاری "راست گذاشتن" "خشت اول" توسط "معمار" است.

استنفوردها به این رئیس جوان و ایده های نوش در عمل ارزش قایل بودند. اور ا نه به صورت یك لعبتك و یا یك عروسك خیمه شب بازی ویا حیف نان كه هر از گاهی باید "رویش را كم كرد" بلكه به صورت ناخدای توانای كشتی آمال و آرزو هایشان و محافظ و باغبان ثمره جاویدان زندگی شان می نگریستند. شعور آن را داشتند كه او را در برابر طوفان های آینده تقویت كنند تا این كشتی در مواقع خطر غرق نشود. نه آن كه با راه انداختن جنگ های گلادیاتوری او را تضعیف كنند.

آری استنفوردها به جردن جوان اعتماد كردند (اعتماد به معنای غنی آمریكایی اش كه ما در فرهنگ خود با آن بیگانه ایم). پول زبان بسته شان را بیدریغ به پای ایده های نوین او ریختند. اگر للاند نیز همچون پسرش یك شاهزاده بود این عمل تنها تحسین بر انگیز بود!اما او شاهزاده نبود! برای به دست آوردن هر دلار از داراییش جان كنده بود. این اعتماد او به یك دانشگاهی جوان با ایده های نو از نظر من نه تنها تحسین بر انگیز بلكه اعجاب آور است! برای این كه ارزش و عظمت این اعتماد را به تصویر بكشم در نوشته بعدی یك فلاش-بك می زنم به دوران جوانی استنفورد پیر

اشتراک و ارسال مطلب به:


فیس بوک تویتر گوگل


  • [ ]