+0 به یه ن
داشتم فكر می كردم اغلب ما ایرانی ها هر كدام به لحاظ ذهنی در یك مقطع تاریخی گیر افتاده ایم. برخی در دوران اساطیر زندگی می كنند. بسیاری در حال و هوای دوره ی هخامنشی هستند. من خودم به دوره ی بین قرن 4 تا آغاز سلسله ی صفوی خیلی علاقه مندم و بعید نیستم بعد از مدتی اگر هوشیار نباشم در این دوره گیر بیافتم. (علت علاقه مندی ام را به این دوره ها بعدا می نویسم.) بسیاری در تخیلات خود در دوره ی صفوی به سر می برند و سودای احیای آن در دوره ی حاضر را در سر می پرورانند و حتی در موردش كتاب هم می نویسند.
برخی در حال و هوای ذهنی كشورگشایی های نادر افشار هستند و برخی به فانتزی زند یه عادل و مردمدار می اندیشند (ظاهرا نویسنده ی سریال قهوه ی تلخ هم از آن دسته بود!). برخی در حال و هوای قاجار قبل از عباس میرزا هستند. برخی در برهه ی عباس میرزا تا انقلاب مشروطه زندگی می كنند. برخی هم در حال و هوا ی مشروطه دارند به سر می برند. همین را بگیر تا بیا تا دوران معاصر!
من بین دوستان ایتالیایی هم نسل خود چنین چیزی ندیدم. ندیده ام تعصبی درمورد فلان سزار یا بهمان شهریار دوره ی رنسانس داشته باشند. اما به تیم های فوتبالشان (دود دود روودوود تراختور) و نیز ماشین فراری و لامبورگینی (بازهم دود دود روودوود تراختور) خیلی می نازند.
چیزی كه می خواهم بگویم این است كه این همه در گذشته ماندن چیز خوبی نیست. گذشته را كه نمی توان تغییر داد اما آینده تا حد قابل ملاحظه ای دست ماست. به قدر كافی هم مسئله ما داریم كه به آنها بپردازیم.
پی نوشت: لامبورگینی هم از یك كارخانه ی تراكتور سازی شروع شد!
پی نوشت: برخی خیال می كنند كه ما در تبریز خیلی به شاه اسماعیل صفوی می نازیم. من كه تا به حال هیچ تبریزی ای ندیده ام كه به شاه اسماعیل صفوی بنازد. (البته شاید دایره ی ارتباطات من محدود بوده.) تبریزی ها به شهریار و ستارخان و باقرخان ورشدیه و تربیت و .... می نازند . به تیم تراختورشان و....می نازند و به فرش تبریز و آجیل تواضع و بازار تبریز و شاهگلی و به جوموش ایشلری (صنایع نقره) و.... می نازند. آدم مهم هاشون هم در درجه ی اول پزشكان و داروسازان شهر هستند و بعدش هم كارخانه دار ان و سرمایه داران و در درجه ی بعدی هم مهندسین و استادان دانشگاه. اگر بگویند آدم مهم های شهرتان را نام ببرید از اینها نام می برند. شاه اسماعیل اصلا به ذهنشان نمی رسد.
به نظر من خیلی این برخورد منطقی است. فردا بخواهند یك بیمارستان خیریه باز كنند یا برای یك كار خیریه پول جمع كنند همین ها قرار است آستین بالا بزنند. شاه اسماعیل كه نخواهد آمد برای (به طور مثال ) بنیاد كودك شعبه ی تبریز و یا موسسه ی قلب های سبز كمكی كند. همان سرمایه داران هستند كه در شهر اشتغال ایجاد می كنند. شاه اسماعیل چه گلی به سر ما زده كه بخواهیم به او بنازیم؟!
چند سال پیش یكی در وبلاگم با من بحث می كرد و تلویحا با فرض این كه من به شاه اسماعیل همان گونه نگاه می كنم كه برخی به طور مثال به كوروش، جنایات منسوب به شاه اسماعیل را برای من برمی شمارد. من نمی دانم تا چه حد از این جنایات افسانه است و تا چه حد آن واقعیت. اما در هر صورت من تعلق خاطری به شاه اسماعیل صفوی ندارم. در شكل گیری هویت من آن شاه در چند صد سال قبل نقش چندانی نداشته. اگر او هم نمی بود به احتمال زیاد من همینی بودم كه الان هستم. به او گفتم شما طرز فكر مرا متوجه نمی شوی برای من امثال "حاج كاظم" داستان سارا از "شاه اسماعیل" به مراتب "آدم مهمه تر "بوده اند. به این معنی كه این اشخاص در دوران حیاتشان جریان های اقتصادی و فرهنگی و خانوادگی و خیریه ای راه انداخته اند كه زندگی خیلی ها را از زمان خودش تا به امروز در تبریز تحت تاثیر قرار داده اند- من جمله خود من. آن قدر برایم این شخصیت ها مهم بوده اند كه برداشته ام و داستان سارا را با آن آب و تاب نوشته ام.
این نظر من بودو گمانم این است كه بازتاب دهنده ی نظر بخش قابل توجهی از همشهریانم هم هست. البته شاید دیدگاه من محدود است و اشتباه می كنم. نظر شما چیه؟!
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک
تویتر
گوگل