مینجیق

اگر دقت كرده باشید در اتوبان ها وقتی سرعت ماشین ها از حدی بیشتر می شود به نظر می آیدكه چرخ ماشین برعكس می چرخد.

خوب است كه ذهن دانش آموزان تیزهوش را با این مسئله درگیر كنیم. یعنی وقتی در اتوبان هستیم  توجه آنها را به مسئله جلب كنیم و بگذاریم خودشان سعی كنند علت را در یابند. بعد كه به خانه رسیدند از آنها بخواهیم كه سرعتی را كه بالای آن این گونه به نظر می آید  محاسبه كنند.

بهتر است پارامتر های مسئله را خودشان  تشخیص دهند و خود از اینترنت پیدا كنند (مانند تعداد فریم هایی كه بینایی انسان می تواند در یك ثانیه آنالیز كند) یا   برآوردی معقول  برای آن داشته باشند (مانند شعاع چرخ ماشین). 

سئوال هایی هم می توان در كنار آن مطرح كرد. آیا مسئله فقط به سرعت ماشین بغلی بستگی دارد یا سرعت ما هم دخیل است؟ پس نسبی بودن سرعت ها چی می شه؟ و سئوالاتی از این دست.

اگر دانش آموزی بتواند با این قبیل سئوال ها  خود  ور برود  معنایش آن است كه مفهوم سرعت ها را "فهمیده". تكرار می كنم معنی فهمیدن فیزیك آن نیست كه ده تا كتاب فیزیك جلویمان بگذاریم و با ماژیك و خود كار قرمز آنها را خط خطی كنیم.

یك سئوال دیگر از این جنس: فرض كنید قطرات باران به طور یكنواخت و با سرعت  v1 به سمت پایین می آیند. تشتی به مساحت مشخص را در زمین گذاشته ایم. فرض كنید این تشت در عرض  یك ربع ساعت پر می شود. اگر تشت را با سرعت v2 به سمت بالا یا پایین یا افقی حركت دهیم   در هر مورد چه قدر طول می كشد كه تشت پر شود.

قسمت اول سئوال برای درك مفهوم سرعت نسبی است. بعد دانش آموز خود باید برآورد كند و تشخیص بدهد كه آیا می توان از شتاب قطره های باران در حل این مسئله صرفنظر كرد یا خیر. (از اصطكاك قطرات باران با هوا صرفنظر شود بهتر است چون بادر نظر گرفتن آن مسئله دشوار می شود.)