مینجیق

یکی از دوستان در فیس بوک : «نیم نگاهی به اختلاس ها و ثروت مسئولین نشان می دهد که آنها مدیریت بسیار هوشمندانه در کسب هزاران میلیارد ثروت داشته اند .» جواب مینجیق:« بله. خیلی هوشمند بوده اند و هستند. با بخشی از این اختلاس ها برای خودشان نوچه و طرفدار و کاسه لیس هم خریده اند که این همه توانسته اند دوام بیاورند. همان سوپرناسیونالیست های راست افراطی  مدعی رهبری اپوزیسیون یا پدری ملت، یک صدم اینان درایت ندارند. اونها حتی برای حمایت در زمان بازنشستگی آشپز خانه خودشان آن قدر ناخن خشکی نشان می دهند که آشپز بعد عمری می رود از آنها به دادگاه شکایت می کند! اما اینها خیلی زرنگند. خوب می دانند کجا باید کیسه را شل کنند که برای خود عِده و عُده جمع کنند».

--------

هم اوضاع داخلی کشور و هم وضعیت بین المللی نشان از آن دارد که وضعیت کنونی ناپایدار است و تحولات عظیمی در حکمرانی کشور گریزناپذیر می باشد. کسی نمی داند این تحولات به چه صورت آغاز خواهد شد و چه قدر طول خواهند کشید و چه قدر هزینه خواهد داشت. متاسفانه به نظرم نمی رسد هزینه ها کم باشند. اما نقطه تعادل نهایی به نظرم از وضعیت کنونی بهتر خواهد بود.  هرچند در سیر تحولات مردم و خواست آنها شاید تعیین کننده اصلی نباشند اما در  انتها، نقطه تعادل نهایی  را مطالبات و انتظارات و اگاهی های   عمومی مردم  تعیین می کنند.

نقطه تعادل پس از تحولات سال ۵۷  مطابق با همان مطالبات عمومی  مردم در  نیمه دوم دهه ۵۰ بود. به طور مثال مطالبه عمومی مردم آن روز آن بود که «بنیاد پهلوی» را مصادره کنند و اسمش را بگذارند «بنیاد علوی» و بسپارند به یک مرد روحانی دایم الوضو.  خیال می کردند با  این روش فساد از این بنیاد ریشه کن می شود. درک نمی کردند که علت فساد بنیاد پهلوی نه اسم او بود ونه پوشش و وضعیت وضوی متصدی اش. بلکه به این علت بود که زیر لوای قدرت،  سیستم نظارت شفافیت و پاسخگویی درست و حسابی نداشت. دیگه متوجه نبودند که اگر نهادهای غیر پاسخگو زیر لوای قد رت را گسترش دهند و به آن هم رنگ تقدس هم بدهند تا غیر-پاسخگو-تر بشوند فساد رشد هم خواهد کرد. مطالبه  انقلابیون ۵۷ شفافیت نهاد ها و پاسخگو کردن بنیادهای تحت لوای قدرت نبود. بلکه مطالبه آنها، بخشیدن رنگ تقدس به این نهادها بود. نتیجه را دیدیم.

در سال ۵۷ مردم به لباس همدیگر کار داشتند. به سینما رفتن هم کار داشتند. به کنسرت رفتن هم کار داشتند. نتیجه وضعیت  بگیر ببند دهه شصت بود. تا همین دهه هشتاد هم -با وجود آن همه اذیت که از طرف گشت ارشاد و .... شده بودند باز هم از  گیر دادن به تنبان هم بر نداشته بودند. شما رمان های خانم زویا پیرزاد که در دهه هفتاد هشتاد نوشته اند بخوانید. قهرمان داستان در خیابان به آرایش خانمی رهگذر گیر می دهد! خانم زویا پیرزاد نه تنها حکومتی نیست بلکه حتی  مسلمان هم نیست. زویا پیرزاد ارمنی است اما در دهه هشتاد همسان عموم ایرانیان خیال می کرده که گیر دادن به آرایش یک دختر جوان در خیابان توسط یک زن میانسال نه تنها اشکال ندارد بلکه نشانه ثبات شخصیت اوست!!

از خیلی جهات مطالبات ایرانیان امروز عوض شده. توجه به ازادی های فردی واجتماعی، حقوق بشر، محکومیت شکنجه و اعدام های  فله ای، حقوق زنان، حقوق کودکان، حقوق حیوانات، حقوق اقلیت ها، حقوق زبانی، حفظ محیط زیست، توجه به آینده به جای گذشته، علمی اندیشیدن و از خرافات عبور کردن و..... در صدر مطالبات مردمی هستند. از این رو می توان امید داشت که نقطه تعادل نهایی پس از تحولات بهتر از اکنون خواهد بود. اما هنوز در یک مورد به اندازه کافی آگاه نیستیم و آن، راهکار های مبارزه بافساد هست.  بیشتر مردم هنوز از اهمیت سازوکارهای نظارتی و شفافیت نهاد ها در کم کردن فساد آگاه نیستند. از خیلی هاشون بپرسید خیال می کنند که اگر این بار بنیادهای غیر شفاف و غیر پاسخگو مصادره شود و نامش به یک نام شیک امروزی تبدیل شود و متصدی آن را به جای مردی که بر پیشانی او جای مهر هست یک مرد کراواتی بگیرد فساد از آن رخت بر می بندد!  خیال می کنند مشکل در این چیزهاست.

بیایید دست به دست هم دهیم و اهمیت شفافیت و پاسخگویی و نظارت را در کاهش فساد بین مردم جابیاندازیم و آن را تبدیل به مطالبه عمومی کنیم. اگر شما به من کمک کنید می توانیم. چندین و چند پست در این باره خواهم گذاشت. برخی تکراری اند و برخی جدید. لطفا آنها را بازنشر دهید یا بر آنها نقد بنویسید یا محتوای آن را -چه به تایید چه به نقد- دیگران بازگو کنید. می خواهم بحثی در این موضوع در جامعه درگیرد تا موضوع جابیافتد وتبدیل به مطالبه عمومی شود.